Zorg, welzijn, jeugd en volksgezondheid

 
1. Sociale basis en emancipatie

Seniorvriendelijk Den Haag
De gemeente heeft zich ook in 2023 ingezet voor een Seniorvriendelijk Den Haag. De belangrijkste resultaten:

• De communicatieaanpak voor Haags Ontmoeten is verbeterd zodat de bekendheid van het aanbod toeneemt onder potentiële deelnemers en locaties.

• Het aantal valpreventietrainingen is uitgebreid over heel Den Haag. Er zijn meer trainingen gegeven dan vorig jaar (34 cursussen) en er is extra ingezet op communicatie. Dit heeft geleid tot circa 500 deelnemers. Ook is er een integrale valpreventie-aanpak gerealiseerd (RIS316587 ).
• De Haagse Vitaliteitsspelen zijn georganiseerd, een sport- en beweegevenement voor 50-plussers, met zo'n 375 deelnemers. Op initiatief van de raad (RIS312535 ) is tijdens de vitaliteitsspelen een rollatorloop georganiseerd.
• Het Centrum Groepswonen heeft maandelijkse informatiebijeenkomsten voor geïnteresseerden in groepswonen georganiseerd, bestaande woongroepen ondersteund en mogelijkheden voor nieuwe woongroepen gestimuleerd en geïnventariseerd.
• De Ouderenmonitor 2023 (RIS316022 ) is uitgebracht. De ouderenmonitor biedt actuele informatie over Haagse senioren.
• Er is geïnvesteerd in betere communicatie, zodat senioren in Den Haag zich beter kunnen voorbereiden op het ouder worden. Zo zijn er twee themapagina’s uitgebracht in de stadskrant met informatie over vervoer en activiteiten voor senioren.

Toegankelijkheid en inclusie voor mensen met een beperking
In 2023 hebben we wederom ingezet op het versterken van bewustwording van de noodzaak van een toegankelijke en inclusieve Haagse samenleving, o.a. door:

• Een handreiking ‘Naar een toegankelijke buitenruimte’ te ontwikkelen in samenwerking met ervaringsdeskundigen. Hiermee wordt toegankelijkheid het uitgangspunt bij de planvorming in de openbare ruime en zijn de richtlijnen (wanneer van toepassing) ook onderdeel van het ontwerp bij nieuwe, of herinrichting van bestaande, speelplekken;
• Vijftig verkeerskruispunten, verspreid over de stadsdelen, te voorzien van blindegeleidelijnen;
• Voor ondernemers werksessies te organiseren vanuit de Alliantie Toegankelijk Den Haag en gratis ontzorgpakketten aan te bieden op het gebied van fysieke en digitale toegankelijkheid;
• De subsidieregeling ‘Toegankelijke stad voor iedereen’ onder de aandacht te brengen, o.a. via het ondernemersportaal en verschillende bijeenkomsten met ondernemers. Helaas heeft deze inzet niet geleid tot een toename van het aantal aanvragen van ondernemers. We blijven zoeken naar mogelijkheden om ondernemers te verleiden hun onderneming toegankelijk en inclusief te maken.

Informele zorg (vrijwilligers en mantelzorg)
De gemeente Den Haag bevordert de participatie van mensen in de stad en ondersteunt informele netwerken. In 2023 hebben we ons ingezet voor het versterken, ondersteunen en waarderen van het vrijwilligerswerk en de mantelzorg. Enkele voorbeelden hiervan:

• De gemeente heeft in augustus 2023 een vernieuwd waarderingsprogramma voor mantelzorgers en vrijwilligers gelanceerd. De raad is met een raadsmededeling geïnformeerd over de laatste stand van zaken rondom het waarderingsprogramma en ontwikkeling naar de toekomst (RIS317006 ).
• Op zaterdag 25 november 2023 zijn de Haagse Vrijwilligersprijzen georganiseerd, waarbij in het bijzijn van ongeveer 250 genodigden, verschillende vrijwilligers, een vrijwilligersteam en twee organisaties in het zonnetje zijn gezet. Daarnaast konden alle aanwezigen als blijk van waardering kosteloos een bezoek brengen aan het Museon.
• Vrijwilligersorganisaties hebben circa 1.200 keer gebruikgemaakt van advies en ondersteuning van PEP Den Haag, zoals bijvoorbeeld kosteloos advies bij het schrijven van een subsidieaanvraag.
• Circa 3.300 matches op het gebied van vraag en aanbod onder vrijwilligers en vrijwilligersvacatures zijn gemaakt via denhaagdoet.nl.
• In 2023 zijn voorbereidingen getroffen voor de transitie van denhaagmantelzorg.nl naar de Sociale Kaart Den Haag en denhaag.nl.
• De gemeente heeft in 2023 afspraken gemaakt met Wijk en Welzijn Scheveningen over extra ondersteuning voor mantelzorgers bij Servicepunten XL.

Welzijn en Servicepunten XL
Haagse inwoners konden in 2023 wederom op een laagdrempelige manier gebruikmaken van onafhankelijke cliëntondersteuning en van diverse vrijwilligersdiensten van de zeventien Servicepunten XL. Belangrijke resultaten dit jaar:

• De implementatie van het beleidsplan ‘Versterken & Verbinden 2021–2024’ (RIS310647 ) is in 2023 voortgezet, in samenspel met de Haagse professionele welzijnsorganisaties. Zie ook welzijnsmiddelen en –activiteiten in programma 14.
• Het dienstverleningsconcept van de Servicepunten XL wordt herijkt met als doel deze verder te professionaliseren qua aanbod en de drempel nog lager te maken voor bewoners om binnen te stappen.  In 2023 is een plan van aanpak gerealiseerd en is een start gemaakt met de uitvoering ervan. Dit onderwerp wordt inhoudelijk nader toegelicht in de tweede voortgangsrapportage welzijn (Q2 2024).
• Er is ingezet op het beter betrekken van de gemeenteraad bij de uitvoering van het professioneel welzijnswerk. De eerste voortgangsrapportage is dit jaar aangeboden aan de gemeenteraad (RIS315744 ).
• Om algemene, vrij toegankelijke voorzieningen te versterken of uit te breiden is een kwantitatieve en kwalitatieve analyse uitgevoerd met behulp van het Wmo voorspelmodel en de Sociale Kaart Den Haag. Uit de analyse blijkt dat veel is te ondervangen onder de bestaande regelingen.

Jeugdparticipatie
Alle jeugdigen in Den Haag moeten kunnen meepraten, meedenken én meedoen. De gemeente faciliteert en steunt initiatieven van maatschappelijke organisaties die gericht zijn op informatievoorziening, persoonlijke groei en participatie in de (Haagse) samenleving van kinderen en jongeren. De belangrijkste resultaten van 2023:

• In het teken van de Internationale Dag van de Rechten van het Kind is de kinderrechtenkrant verspreid onder Haagse basisscholen. Met negen scholen uit het voortgezet onderwijs werd het Kinderrechtendebat georganiseerd in het Spui. En in samenwerking met Het Nationaal Theater hebben vijf schoolklassen een stuk gepresenteerd over kinderrechten.
• Den Haag sluit zich als eerste grote Nederlandse gemeente aan bij het Child Friendly Cities (CFC) initiative van UNICEF.
• In 2023 heeft een Jongerenstadslab plaatsgevonden in samenwerking met het ministerie van SZW, voor jongeren tussen de 12-18 jaar. Onderwerpen die centraal stonden waren: de Ooievaarspas, stichting Leergeld en talentontwikkeling.

• De Haagse Jongerenambassadeurs (HJA) hebben zes adviezen opgeleverd, waaronder over het beter betrekken van MBO studenten bij beleid, het jongeren Talentenfonds en jongerenparticipatie bij verkiezingen.
• Ook JONG doet mee! (JDM) heeft drie adviezen uitgebracht op de onderwerpen klachtenregeling CJG, signalenkaart en schulden. Daarnaast is er meegedacht op het Toekomstperspectief Jeugd- en Gezinshulp (RIS309877 ) en zijn er contactenmomenten met de Jeugdombudsman geweest om signalen op te halen.
• Gemeente Den Haag biedt samen met partners het MDT-project Follow Your Dreams aan. Dit project biedt jongeren de kans om hun talenten te ontdekken, een netwerk op te bouwen en stage te lopen bij een maatschappelijke organisatie. De doelstelling van Follow Your Dreams 2022 en 2023 was om 170 deelnemers te bereiken verdeeld over 3 trajecten in 2 jaar (2022 – 2023). We hebben uiteindelijk na 3 trajecten 218 aanmeldingen ontvangen waarvan 151 hebben deelgenomen. Van de 151 aanmeldingen hebben 97 jongeren het traject afgerond. 54 jongeren hebben het traject niet afgerond en zijn positief uitgestroomd naar werk/baan en/of behandeling.

Emancipatie – Vrouwen

Bij vrouwenemancipatie staat het bevorderen van economische zelfstandigheid, weerbaarheid en maatschappelijke bewustwording centraal. Daarnaast zetten we ons in voor het tegengaan van straatintimidatie. Enkele resultaten uit 2023:

• Tijdens de Haagse Vrouwendagen ondersteunden we zeventien maatschappelijke organisaties in de stad bij het organiseren van activiteiten. Daarnaast vonden de jaarlijkse Kartiniprijs uitreiking en de Ria Sikkeslezing plaats. Naar schatting namen tussen de 500 en 700 mensen deel aan deze activiteiten.
• Het meldpunt straatintimidatie is verbeterd in toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid.
• Gedurende de zomer hebben we boulevardstewards ingezet om bezoekers aan te spreken op straatintimidatie. Zij traden op bij 253 incidenten.
• Afgelopen zomer is de campagne tegen straatintimidatie in horeca en de openbare ruimte te zien geweest. Uit evaluatie van het stadspanel bleek dat de campagne als nuttig beoordeeld wordt, met een gemiddeld cijfer van 7,4.
• Er vonden tien trainingen plaats over omstanderinterventie bij intimidatie op straat of in horeca. Ook zijn er twaalf zogeheten ‘opvoeddebatten’ voor mannen georganiseerd over het tegengaan van huiselijk geweld.
• We organiseerden twee stadsgesprekken over de uitdagingen en kansen rondom vrouwenemancipatie voor organisaties actief op dit onderwerp in de stad. Hier namen in totaal ruim vijftig organisaties aan deel.
• We lanceerden de rondreizende expositie ‘FEMICIDE’ tijdens Orange the World in het bijzijn van ongeveer 150 nabestaanden van slachtoffers en andere geïnteresseerden.

Emancipatie – Queer personen
Bij queeremancipatie staat het bevorderen van veiligheid, zichtbaarheid en acceptatie van queerpersonen centraal. We zetten in op bewustwording, onderzoek, voorlichting en gemeenschapszin. Ook willen we straatintimidatie tegengaan en de weerbaarheid van queerpersonen verhogen.

• Er zijn meerdere stadsgesprekken georganiseerd om behoeftes en wensen van de gemeenschap op te halen. Onderwerpen voor deze gesprekken waren veiligheid, queerbeleid en solidariteit.
• Ieder jaar vieren we queerbewustwordingsdagen, namelijk; Coming Out Day, Paarse Vrijdag, de internationale dag tegen homofobie en transfobie, Pride, Trans Visibility Day en Trans Remembrance Day. We hangen de vlag uit aan het stadhuis, de Hofvijfer, de stadsdeelkantoren en bij het Internationaal Homomonument.
• Door gebruik te maken van onze subsidieregeling ‘Emancipatie Den Haag 2021’ hebben diverse (queer)organisaties activiteiten georganiseerd ter bevordering van de veiligheid, acceptatie en zichtbaarheid. Zo hebben er dialooggesprekken plaatsgevonden tussen verschillende groepen over queeremancipactie.
• Als gemeente zijn we de sturende factor geweest in de Coming Out Week, om breed uit te dragen dat we een queervriendelijke omgeving willen zijn en om queerinitiatieven in de stad te stimuleren en aan te zetten tot samenwerking. Als gemeente hebben we een symposium en een netwerkbijeenkomst georganiseerd.
• We hebben onderzoek gedaan naar de queersensitiviteit van hulpverleners aan jongeren. Het onderzoeksrapport en de handreiking (RIS 316343) zijn in september met de Commissie Samenleving gedeeld. Er zijn vervolgstappen opgesteld die kunnen bijdragen aan het bevorderen van de queersensitiviteit. Op 7 december heeft het startsymposium ‘Vanaf de 'T’ wordt het lastig’ plaatsgevonden voor  medewerkers van de gemeente.
• De sociale kaart Queer Support Den Haag is geactualiseerd en de informatiewebpage denhaag.nl/queer is ontwikkeld.
• We besteden breed aandacht aan Paarse Vrijdag door een voorleesmiddag in de bibliotheek en een werkbezoek aan een Haagse school te organiseren.
• In het kader van zichtbaarheid zijn er zeven regenboogbankjes in Segbroek geplaatst. Bekladdingen of vernielingen van regenboogelementen hebben we snel schoongemaakt of vervangen.

Zorg en Innovatie
Het aantal mensen in onze stad dat zorg nodig heeft groeit fors. Dit vraagt om innovatieve oplossingen. In 2023 is de basisinfrastructuur voor zorg en innovatie verder uitgerold. . De focus lag op het vergroten van bewustwording, het opdoen van ervaring met technologie, het testen van innovatieve toepassingen en, indien mogelijk, het aanschaffen ervan. Een aantal resultaten:

• Samen met zorg- en welzijnspartners zoals Middin, Saffier, Schroeder vd Kolk en Wijkz zijn vijf uitleenpunten voor technologie voor thuis gerealiseerd.  Daarnaast is het mogelijk geworden om in de iZi ervaarwoning technologie te lenen. iZi is een ervaarwoning in Bouwlust (Escamp) voor Hagenaars die langer zelfstandig willen wonen ondersteund door moderne technologie.
• Met bewustwordingscampagnes en evenementen zoals Ontmoet en Ontdek, waar bewoners in gesprek kunnen met start-up en de iZi woning kunnen bezichtigen, werken we aan bewustwording. In november zijn circa 250 inwoners en ondernemers op de Ontmoet en Ontdek-dag afgekomen.
• De eerste fundamenten voor de Hub Technologie voor Thuis zijn gelegd, waarbij we   samenwerking stimuleren in een fysieke en digitale hub met een publiek-private agenda op zorginnovatie in de Haagse regio. 

2. Toegang tot hulp en ondersteuning

Dienstverlening Jeugd en Maatschappelijke Ondersteuning (JMO)
In de dienstverlening stelt de gemeente de Haagse inwoner met een hulpvraag centraal. We beogen dat we personen in één keer goed helpen. We bieden onze dienstverlening wijkgericht, laagdrempelig en integraal aan, in een doorgaande lijn van 0 tot 100 jaar en ouder. In 2023 hebben we verder gewerkt aan logische ketens, waardoor we beter samenwerken en beter maatwerk kunnen bieden. Hiermee bevorderen we de samenwerking binnen de JMO en hebben we gekeken of de samenwerking met de gemeentelijke diensten SZW en DPZ en met partners in de stad beter vormgegeven kunnen worden.

Jeugdgezondheidszorg en JGZ
De Jeugdgezondheidszorg en de jeugdteams binnen de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) ondersteunen jeugdigen en hun ouders bij het opgroeien en opvoeden. De Jeugdgezondheidszorg volgt alle Haagse kinderen tussen de 0-18 jaar. In 2023:

• is de werving van jeugdverpleegkundigen en artsen verder doorgezet. Dit heeft bij de verpleegkundigen geresulteerd in een stijging in de bezetting. De verwachting is dat we in 2024 op de juiste bezetting zitten. Voor artsen is het lastiger gebleken maar ook hier is succes met de werving.
• is er een strategisch personeelsplan opgesteld waarbij gestreefd wordt om de juiste taak bij de juiste professional neer te leggen;
• is de vaccinatiegraad wederom gedaald en heeft de gemeente voorbereidingen getroffen voor een nieuw actieplan verhoging vaccinatiegraad. In juli 2023 is een Adviseur Haagse Vaccinatieaanpak aangesteld;
• had de JGZ  ontheemde kinderen uit Oekraïne in beeld en heeft hen basiszorg en vaccinaties volgens het Rijksvaccinatieprogramma kunnen aanbieden;
• is gestart met de pilot BEER (Blended E-health for children at Early Risk) waarbij tien gezinnen een online training hebben gevolgd. De module is gericht op jonge kinderen (12 tot ca. 36 maanden) bij wie de ontwikkeling minder vanzelfsprekend verloopt;
• heeft een pilot plaatsgevonden met een bus om met name de JGZ dienstverlening mobiel in de wijk aan te kunnen bieden. Gekeken wordt of meer ouders en kinderen op deze manier worden bereikt. Ook is de JGZ is zichtbaarder geworden op scholen.

JMO/jeugdteams

• De jeugdteams hebben geïnvesteerd in het verder verbeteren van de dienstverlening aan de inwoner. In het bijzonder gaat het hier om verbeteringen in het wachtlijstbeheer, de afhandeling van zorgmeldingen en het stroomlijnen van de toegang.
• Er vonden afstemmingsoverleggen plaats met de ketenpartners (o.a. hulp, zorg, onderwijs, welzijn, gezondheidszorg, veiligheid, maatschappelijke ondersteuning) om knelpunten en leerpunten op te pakken.
• Om wachttijden tot het verkrijgen van jeugdhulp te verminderen, zijn verkorte routes tot de jeugdhulp ontwikkeld. Er zijn turbodagen ingesteld om de afhandeling van zorgmeldingen sneller af te handelen.
• Om de toegang tot de jeugdhulp te stroomlijnen is een pilot ‘Toegang JMO’ uitgevoerd. De opgedane lessen en ervaringen zijn opgenomen in de toegangsprocessen van de jeugdteams. Zie ook de tekst later over de nieuwe Samenwerkingsverbanden Jeugd (HTP).
• De JMO heeft intensief bijgedragen aan een brede opdrachtformulering voor de ondersteuning aan jeugdigen en ouders door de nieuwe (HTP)
• Eind 2021 besloot het college tot de doorontwikkeling van de jeugd- en gezinsteams. Op 30 juni 2022 is het 'Toekomstperspectief jeugd- en gezinshulp' (RIS309877) door de gemeenteraad goedgekeurd. Dit betekent dat diverse jeugdhulptaken van de JMO per 2024 overgaan naar de samenwerkingsverbanden. In 2023 heeft de evaluatie van de pilot plaatsgevonden en heeft het definitieve advies van Organisatieontwikkeling plaatsgevonden. Daarnaast heeft de JMO geïnvesteerd in het zorgvuldig overdragen van de dienstverlening van de jeugdteams aan de nieuwe samenwerkingsverbanden opdat de zorg voor jeugdigen, ondersteund door het jeugdteam, gecontinueerd kan worden in 2024. Ook zijn alle werkafspraken met ketenpartners rond jeugdigen en gezinnen aan de samenwerkingsverbanden middels gesprekken en bijeenkomsten overgedragen.

Programma Maatwerk & Regie
Onze dienstverlening werkt vaak al goed en toch is soms méér nodig om burgers goed te helpen. Bijvoorbeeld als de problemen van inwoners met elkaar samenhangen. Dan hebben we voor de oplossing niet één gemeentelijke afdeling nodig, maar meerdere. En al die afdelingen hebben te maken met ieder eigen wetten, werkinstructies en werkprocessen. Om dan onze inwoners in één keer goed te kunnen helpen, is dus iets anders nodig: maatwerk en regie. Om dat mogelijk te maken brengt het programma Maatwerk & Regie - samen met de organisatie en samenwerkingspartners – een beweging op gang om te (h)erkennen dat maatwerk leveren en regievoeren nodig is en om het toepassen ervan makkelijker te maken. Omdat we geloven dat als we onze uitvoerend professionals in staat stellen om makkelijker samen te werken, ook de dienstverlening aan onze inwoners verbetert. De diensten DSO, DPZ en DBV zijn ook aangesloten. In 2023:

• hebben we ingezet op het alledaagser maken van maatwerk door uitvoerend professionals. We zijn gestart met de pilot Maatwerkverbinders, het Gezinsgericht Werken, Robuust Rechtsbeschermingssysteem en netwerkbijeenkomsten in Haagse Hout. Door tijdig en juist consulteren voorkomen we dat problemen onnodig verergeren en eventueel vastlopen;
• hebben 77 professionals de masterclass van het Leeratelier Maatwerk & Regie gevolgd. De masterclass is bedoeld voor professionals die de spiraal van complexe problematiek willen doorbreken bij huishoudens. Aan elke groep nemen professionals van zowel SZW, OCW als ketenpartners deel;
• is er tweemaal een netwerkbijeenkomst georganiseerd voor alumni en deelnemers van de masterclass Maatwerk & Regie, met 150 deelnemers. Naast kennis is ‘kennissen’ minstens zo belangrijk in het makkelijk maken van maatwerk en regie voeren;
• is het aanbod vanuit Maatwerk & Regie verbreed voor de doelgroep professionals die minder intensief betrokken is bij complexe, gestapelde problematiek;
• zijn achttien medewerkers van SZW en OCW opgeleid tot doorbraakcoach. Het Doorbraaklab is een domeinoverstijgende netwerkorganisatie van professionals uit verschillende organisatieonderdelen van met name de uitvoeringsteams van OCW, SZW en DSO. Doorbraakcoach is een rol die medewerkers vervullen naast hun reguliere werkzaamheden;

zijn er 240 meldingen ontvangen, waarbij 157 keer het ontschot budget is ingezet. In 83 situaties (108 in 2022) was de inzet van het ontschotbudget niet nodig en volstond het verbinden en inzetten van reguliere voorzieningen.

3. Gespecialiseerde zorg en ondersteuning

Doorontwikkeling jeugd- en gezinshulp 2024-2032  
In 2023 is hard gewerkt aan de doorontwikkeling jeugd- en gezinshulp 2024-2032. Vanaf 1 januari 2024 zijn de twee samenwerkingsverbanden 'Kracht voor Jeugd- en Gezin' en 'Rondom Jou' verantwoordelijk voor een groot deel van de jeugdpreventie, jeugdteams en ambulante specialistische jeugdhulp. Met deze verandering in het jeugdstelsel wordt ingezet op het gebieds- en gezinsgericht werken, een goede aansluiting bij de hulpvraag, leefwereld en sociale omgeving van het gezin en een goede toegankelijkheid en verbinding tot het brede jeugdaanbod. De doorontwikkeling is in lijn met de landelijke afspraken uit de hervormingsagenda Jeugd.  

Wat heeft de gemeente bereikt in 2023?
 Op 13 januari 2023 heeft de definitieve beslissing plaatsgevonden voor de toelating van de geselecteerde gegadigden tot de dialoogfase (RIS314353).

• Op 26 april 2023 zijn de uitkomsten van de dialoogfase gepresenteerd aan de raad, samen met de gunningsleidraad, zoals die samen met de geselecteerde samenwerkingsverbanden en andere samenwerkingspartners is uitgewerkt (RIS315245).
• Op 4 juli 2023 vond de definitieve gunning plaats van de aanbesteding Jeugd- en gezinshulp (RIS316068).
• Direct na gunning hebben de samenwerkingsverbanden en gemeente op alle vlakken (waaronder zorgcontinuïteit, overgang van personeel, financiën, sturing- en monitoring) hard gewerkt om op 1 januari 2024 van start te gaan.
• Op 14 maart en 12 oktober 2023 heeft er een werkbespreking met de raad plaatsgevonden over de wijze waarop de raad wordt geïnformeerd over de implementatie en voortgang van de doorontwikkeling Jeugd- en gezinshulp.

De samenwerking met huisartsen rond jeugdigen
In 2023 is op basis van dialoog met de huisartsen, een nauwe samenwerking met huisartsen voor hulp aan jeugdigen in de opdracht van de Samenwerkingsverbanden opgenomen. De ervaringen en successen van de lopende pilot ‘Praktijkondersteuning Jeugd (POH)’ zijn hierin meegenomen. De pilot eindigde op 31 december 2023. Tweede helft van 2023 hebben de gegunde samenwerkingsverbanden met huisartsenkoepels en de huisartspraktijken die mee hebben gedaan met de pilot, afspraken gemaakt over hoe ze gaan samenwerken vanaf 2024. Deze afspraken hebben betrekking op de manier van verwijzen naar de samenwerkingsverbanden, de terugkoppeling naar huisartsen bij start en afsluiting van de ondersteuning en het werken met een Ondersteuner Jeugd & Gezin in de huisartsenpraktijk.

De samenwerking tussen scholen en de gemeente voor jeugdhulp in het onderwijs
Met de partners in H3 verband (onderwijs en gemeenten) is voor de doorontwikkeling jeugd- en gezinshulp de opdracht voor de samenwerking met onderwijs vormgegeven. Gemeente Den Haag, Kracht en Rondom Jou en de samenwerkingsverbanden onderwijs hebben bijvoorbeeld samenwerkings- en bekostigingsafspraken gemaakt (grensverkeer).

Het eerste pilotjaar van de Onderwijs Jeugdhulp Arrangementen (OJA’s) is afgerond. Scholen ervaren de OJA’s positief omdat met vaste aanbieders wordt gewerkt. In veel gevallen zijn de OJA’s nog individueel ingezet, terwijl de groepsgerichte aanpak een meerwaarde heeft. Scholen hebben aangegeven hiernaartoe te werken. We zetten 2024 in op een inhoudelijke evaluatie waarin de ervaring van ouders en kinderen in beeld wordt gebracht en een financiële evaluatie naar het effect op de inzet van individuele jeugdhulp.

Uitvoeringsplan regiovisie Jeugdhulp Haaglanden 2023-2024
De regiovisie is voor een tweede keer vertaald naar een uitvoeringsplan Regiovisie Jeugdhulp Haaglanden 2023-2024 (RIS315506). Het plan richt zich op de voorzetting van de aanpak wachttijden, omvorming van de JeugdzorgPlus, aanpak van de crisis in de Jeugdbescherming, de voorbereiding op het Toekomstscenario Kind- en Gezinsbescherming, aanpak grensverkeer van zorg in het onderwijs en het meten van de resultaten van de jeugdhulp. Tevens is de tweede Regiovisie Monitor 2022 uitgebracht (RIS315960). Deze monitor beschrijft op hoofdlijnen de belangrijkste regionale ontwikkelingen en diept enkele onderwerpen uit.

Wmo-maatwerkvoorzieningen
De gemeente biedt maatwerkvoorzieningen voor huishoudelijke hulp, begeleiding, dagbesteding, hulpmiddelen, vervoersvoorzieningen en woonvoorzieningen. Hagenaars met een minimuminkomen betalen hiervoor geen eigen bijdrage. In 2023 werden het doelgroepenvervoer (RIS314485, RIS316086) en de Wmo-hulpmiddelen (RIS315540 en RIS316403) Europees aanbesteed.

Wat heeft de gemeente bereikt in 2023?

• We hebben de sociale basis en de preventieaanpak versterkt. Zo zijn de preventie-medewerkers vanaf 1 oktober 2023 gestart. Zij vergroten de kennis over de brede Wmo (van preventie en eigen kracht, via sociale basis, naar geïndiceerde maatwerkvoorzieningen) bij maatschappelijke partners in de stad. De Haagse Preventieaanpak (RIS315963) startte in juli 2023. Ook werd de communicatieaanpak verbeterd bij Haags Ontmoeten. En de valpreventietrainingen zijn uitgebreid. En er zijn vijf uitleenpunten voor technologie voor thuis gerealiseerd.
• We hebben het inzicht vergroot in de cliënttevredenheid. In 2023 zijn we cliënten op meer momenten gaan bevragen. We deden dat al meteen na het advies en doen dat inmiddels ook drie tot zes maanden na de start van de maatschappelijke ondersteuning, en vlak voordat de indicatie afloopt. Hierover wordt gerapporteerd in de Jaarrapportage Wmo.
• We hebben toegezien op verbetering van de stiptheid, aanrijtijden en klanttevredenheid van het doelgroepenvervoer. Het contract is geharmoniseerd per 1 augustus 2023. Ook wordt een klankbordgroep op te richten voor alle vervoersstromen. Hierin zullen signalen en trends door verschillende belangenorganisaties worden besproken samen met de vervoerder en de gemeente .In 2023 werd de raad op de hoogte gehouden over de stand van zaken bij het doelgroepenvervoer. O.a. tijdens de beraadslagingen in de commissie Samenleving op 30 maart, 15 juni, 14 september en 15 november. En ook met verschillende commissiebrieven (RIS316086, RIS316905 en RIS317386).
• We hebben met de woningcorporaties gesproken over de gewenste woonomgeving en het voorzieningenniveau van woningen voor senioren en bewoners met een verminderde mobiliteit. Dit is gebruikt als input voor bijvoorbeeld de woonzorgvisie en (prestatie)afspraken met de corporaties.

Beschermd wonen en ambulante ggz
Inwoners uit Den Haag en de regio, die vanwege psychische kwetsbaarheid niet in staat zijn om zelfstandig te wonen, kunnen een beroep doen op een beschermde woonplek of een vorm van begeleid wonen. Met de beweging ‘van beschermd wonen naar beschermd thuis’ zetten we in op goede ondersteuning in de wijken met als doel sociale inclusie.

Om mensen met (ernstige) psychische aandoeningen zelfstandig en veilig in de wijk te laten wonen is een geïntegreerd aanbod van medische (Zvw) en sociale interventies (Wmo) nodig. In alle veertien ggz-wijkteams van Parnassia wordt daarom gewerkt met geïntegreerde zorg en ondersteuning, geboden in samenwerking met ggz-professionals, de mensen met psychische aandoeningen zelf, hun sociale netwerken en andere voorzieningen in de wijk. Deze inzet wordt bekostigd door de gemeente. De gemeente stelt de wijkteams ook in staat om de wettelijk taak op het gebied van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) uit te voeren. In 2023 was het aantal meldingen bij 'Achter de voordeur' 1.213 (2022: 1137). (In de twee voorgaande jaren waren er minder (onder de 1.000) onder andere vanwege de coronapandemie.)

• In 2023 is de Regiovisie BW & MO ‘Samen bouwen aan maatschappelijk herstel’ (RIS 315214) door de raad vastgesteld. In de Regiovisie zijn kaders over de doordecentralisatie van beschermd wonen opgenomen. Het voortdurende uitstel van het landelijke besluit over de doordecentralisatie zorgt voor onzekerheid, en stagnatie op sommige onderdelen. Binnen de H5 is wel doorgewerkt aan de onderdelen die los van het besluit van het Rijk doorgang kunnen vinden.
• In de Regiovisie is opgenomen dat het spreiden van voorzieningen in de regio maakt dat inwoners de benodigde zorg zoveel mogelijk in hun eigen omgeving kunnen ontvangen. In 2023 is gestart met het realiseren van een begeleide woonvoorziening in Wassenaar. Deze opent Q1 2024.
• Door de inzet van ggz-professionals vanuit de wijkteams op alle elf politiebureaus in Den Haag hebben mensen met verward gedrag, psychische stoornissen en/of verslavingsproblematiek de juiste zorg gekregen.

• Volgens de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) is de gemeente verantwoordelijk voor het aannemen en triëren van meldingen. Deze meldingen komen in Den Haag binnen bij het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag van de GGD, waar ook de Haagse meldingen via het landelijk Meldpunt Zorgwekkend Gedrag worden verwerkt. In 2023 zijn bij het meldpunt 902 meldingen binnengekomen (2022: 390). De sterke stijging van het aantal meldingen is te verklaren doordat de politie sinds medio mei 2023 conform de landelijke werkwijze niet-acute zorgmeldingen doorgeeft aan het meldpunt.

  Voor mensen van wie wordt verwacht dat zij mogelijk verplichte geestelijke gezondheidszorg nodig hebben kan een verkennend onderzoek ingezet worden. In 2023 is 12 maal een dergelijk verkennend onderzoek gestart (2022: 20).

Maatschappelijke opvang
Bestaanszekerheid begint met een dak boven je hoofd. Ieder mens heeft recht op een veilige en betaalbare plek om te wonen. De focus wordt verlegd van opvang naar wonen met eventuele (zorg)ondersteuning. Als oplossing voor dakloosheid zien we een combinatie van factoren, met als belangrijkste uitgangspunt: de beschikbaarheid van kleine, betaalbare woningen verspreid door de stad, een eigen woonplek. Aangevuld met beschikbaarheid van passende (tijdelijke) opvangplekken, financiële bestaanszekerheid, passende ondersteuning en goede samenwerking tussen diensten én maatschappelijke partners, ook in de wijken.

• In 2023 is het beleidskader ‘Aanpak dakloosheid Den Haag geeft thuis 2023-2030' vastgesteld. Dit beleidskader is de opvolger van het ‘Tien Punten Plan Maatschappelijke opvang’ en het ‘Actieprogramma Dak- en Thuisloze jongeren’. Het beleidskader is tot stand gekomen met inbreng van ervaringsdeskundigen en diverse maatschappelijke organisaties. We sluiten daarbij aan bij de Europese en landelijke ambitie: geen dakloosheid meer in 2030.
• Een aantal pilots is in 2023 gecontinueerd, zoals bijvoorbeeld de verhuisbox plus, stabiel inkomen dak- en thuisloze jongeren, jongerenbriefadres, aanpak voorkomen huisuitzettingen, daklozenperspectiefaanpak en jongerenregisseurs.
• Er is zicht op een mogelijk permanente locatie voor de Permanente Winteropvang (PWO). Er is een tijdelijke locatie voor de Winterkouderegeling (WKR) 2023/2024 gevonden.
• Middels het doorbraakplan ‘Huisvesting zorgdoelgroepen’ (RIS310115 ), is ingezet op realisatie van woonplekken voor mensen die zelfstandig kunnen wonen en nu nog in een opvang of zorginstelling verblijven.
• Den Haag heeft met vijf andere gemeenten extra middelen gekregen voor uitvoering van landelijke aanpak kwetsbare EU-arbeidsmigranten. Dit is onderdeel van het integrale programma ‘Arbeidsmigratie in goede banen’.
• Het team van Barka, de stichting die zich in Den Haag inzet voor arbeidsmigranten, is versterkt in menskracht, waardoor meer ondersteuning op straat mogelijk is. De toegang tot zorg is versterkt via werkafspraken tussen Barka, de gemeente en de behandelaars van Parnassia GGZ en Brijder verslavingszorg.
• In 2023 hebben we meerdere verkennende gesprekken gevoerd met partijen in de stad over de veiligheid van de queer doelgroep in maatschappelijke opvang. In het aangenomen beleidskader ‘Aanpak dakloosheid’ (RIS316085) is extra aandacht voor het stimuleren van queersensitiviteit in de hulpverlening. Ook zijn er in juni 2023 twee moties aangenomen (RIS316201) en (RIS316219) waarin aandacht gevraagd wordt voor de veiligheid van deze doelgroep en de belemmeringen die de queer jongeren ervaren. Deze gesprekken hebben geleid tot een voorstel voor een pilot voor queer jongeren waar wij de komende tijd mee aan de slag gaan.
• Afgelopen jaar zijn de meldingen en plaatsingen van het aantal dakloze gezinnen wederom toegenomen. Door de stijging van het aantal gezinnen wijken we steeds vaker uit naar opvang in hotels, zowel in Den Haag als in de regio. Van het aantal plaatsingen betreft het in 65% van de gevallen gezinnen die door economische redenen dakloos zijn geworden. Komende periode werken we verder aan een meervoudige integrale aanpak.

4. Veiligheid en bescherming

Jeugdhulpplus
In 2023 is gewerkt aan de af- en ombouw van de jeugdhulpplus, ook wel gesloten jeugdhulp genoemd.

Wat heeft de gemeente gedaan in 2023?

• De 2e actualisatie van het  ‘Bovenregionale Plan' met de ambities voor de af- en ombouw jeugdhulpplus is samen met de vijf jeugdhulpregio’s in Landsdeel Zuidwest opgesteld en vastgesteld in de stuurgroep van de 5 jeugdhulpregio's.
• Er is een plan van aanpak opgesteld voor de ontwikkeling van de alternatieven voor de jeugdhulpplus.
• De daling van het aantal plaatsingen in jeugdhulpplus binnen Landsdeel Zuidwest is heel hard gegaan, van 415 plaatsingen in 2019 naar 201 in 2023, waarvan 39 Haagse jongeren.
• De daling is in 2023 gestopt, er was zelfs sprake van een zeer lichte stijging van 194 plaatsingen in 2022 naar 201 in 2023. De reden hiervoor is ook omdat de verblijfsduur gedaald is waardoor op 1 bed in 1 jaar meerdere plaatsingen kunnen zijn.
• Er zijn verschillende alternatieven ontwikkeld, in de open jeugdhulp zoals het plan om de groepen  voor de doelgroep voor jongeren met een licht verstandelijke beperking te verkleinen en de locatie aan de Beresteinlaan te verbouwen. Hiervoor heeft het Rijk een specifieke uitkering beschikbaar gesteld. Hoog-intensieve ambulante begeleiding (team Marathon 41 jeugdigen). Daarnaast is er een kleinschalige bovenregionale voorziening in Dordrecht voor doelgroep met trauma en hechting opgestart in 2023. Zij zullen bijdragen aan methodiekontwikkeling zodat ook andere aanbieders deze doelgroep op kunnen vangen.

Jeugdbeschermingstafel

• In 2023 zijn tot en met het derde kwartaal 122 gezinnen besproken aan de Jeugdbeschermingstafel. Ter voorbereiding van deze bijeenkomsten wordt ook altijd bekeken of er kwesties spelen ten aanzien van de bestaanszekerheid, en of er indien nodig in het Doorbraaklab naar oplossingen is gezocht.
• De werkwijze van de jeugdbeschermingstafel is in 2023 geactualiseerd en aan de raad aangeboden (RIS316680).

Jeugdbescherming en jeugdreclassering
De jeugdbescherming en -reclassering bevonden zich in een crisis in 2023. Door de hoge werkdruk en de stroom van negatieve publiciteit (met name in het eerste halfjaar van 2022) is er een vicieuze cirkel van hoge uitstroom ontstaan, waardoor de werkdruk door vacatures en inwerken van nieuwe krachten nog groter werd, zie ook de raadsbrief (RIS316057). Op 23 oktober 2023 hebben het Rijk en de VNG een akkoord gesloten over de caseloadverlaging om een gezonde werkbalans te bereiken. Met dit akkoord zijn de randvoorwaarden ingevuld om de crisis te beëindigen. In 2023 is het volgende gebeurd:

• Begin april is een regionale maatregel van kracht geworden om jeugdigen met een kinderbeschermingsmaatregel voorrang te geven, om zo de te hoge werkdruk van jeugdbeschermers te verlagen. Bij lang uitblijven van hulp besteedt de jeugdbeschermer namelijk vaak extra tijd en aandacht aan het gezin om het gemis aan hulp te compenseren.
• Het lukt niet altijd om binnen vijf werkdagen een vaste jeugdbeschermer te koppelen aan een jeugdige met een kinderbeschermingsmaatregel. Wel wordt er gezorgd voor voldoende toezicht op de veiligheid door een pool van jeugdbeschermers. Hiermee voldoet de gecertificeerde instelling aan de landelijke normen.
• Sinds juni 2023 kon de William Schrikker Stichting door personeelskrapte geen capaciteit meer leveren voor preventieve jeugdbescherming.

Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
Het toekomstscenario kind- en gezinsbescherming van de ministeries van VWS en JenV uit 2021 betekent een fundamentele herziening van de veiligheidsketen. Dit is van groot belang om de bescherming van kind en gezin effectiever en sneller uit te voeren. In het kader van dit Toekomstscenario is in mei 2023 de Haaglandse proeftuin van start gegaan. De proeftuin is een samenwerking tussen Jeugdbescherming West, William Schrikker Stichting, Veilig Thuis Haaglanden, Raad voor de Kinderbescherming, Perspektief, Impegno (volwassen- en jeugd GGZ)  en de gemeenten Delft, Den Haag, Westland (namens de regio Haaglanden). Volgens de uitgangspunten van het Toekomstscenario wordt in de proeftuin een nieuwe, gezamenlijke werkwijze ontwikkeld. Daarbij is specifieke aandacht voor de verkorting van de keten, borging van bestaanszekerheid en integraliteit met de volwassenzorg (ggz). De proeftuin loopt tot mei 2025.

Complexe scheidingen
We bieden in de regio Haaglanden via het Kenniscentrum Kind en Scheiding informatie, advies en trainingen aan ouders, kinderen en professionals aan om een complexe scheiding te voorkomen, dan wel om de schadelijke gevolgen van een complexe scheiding te beperken. In 2023;

• hebben we een leernetwerk opgezet met als doel: samen leren, werken en innoveren rondom scheidingen. Dit leernetwerk kind en complexe ouderrelaties heeft als uitgangspunt het beperken van schade bij kinderen als gevolg van een (complexe) scheiding.
• is op 12 april een landelijk Digiplein gelanceerd (uitelkaarmetkinderen.nl) waar ouders op één centraal punt allerlei informatie rondom (echt)scheiding kunnen vinden. Er wordt op dit moment gewerkt aan regionale Digipleinen;
• werkte de gemeente samen met andere gemeenten in de regio Haaglanden en de rechtbank Den Haag aan de pilot gezamenlijke toegang ouders (PGTO). Bij deze pilot wordt aan ouders met minderjarige kinderen in een vroeg stadium van het scheidingsproces de mogelijkheid gegeven om gezamenlijke toegang tot de rechter te krijgen. Deze pilot heeft gelopen tot 1 oktober 2023. De tot die datum aangebrachte en behandelde zaken worden meegenomen in het onderzoek dat wordt uitgevoerd door de Universiteit Utrecht. Gedurende de looptijd van de PGTO hebben zo’n 30 ouders hun juridische geschilpunten aan de rechtbank Den Haag voorgelegd. In bijna 90% van de zaken hebben ouders geheel dan wel gedeeltelijk overeenstemming bereikt. De eerste rapportage van de Universiteit Utrecht over de PGTO wordt verwacht in Q1 2024;
• heeft de gemeente Villa Pinedo, een online platform voor kinderen van gescheiden ouders, via subsidie ondersteund. Op dit platform kunnen zowel kinderen als ouders steun vinden van ervaringsdeskundigen;
• is de gemeente gestart met de opzet van Humanitas BOR Begeleide omgangsregeling. De vrijwilligers van Humanitas ondersteunen gescheiden ouders, die nog geen afspraken hebben kunnen maken over een omgangregeling van hun kind(eren) met de uitwonende ouder, of waar de omgang is vastgelopen.  

Aanpak huiselijk geweld

• Eind 2022 is de regiovisie ‘Huiselijk geweld en kindermishandeling Haaglanden’ verlengd tot eind 2025. In 2023 is verder ingezet op de verbinding tussen huiselijk geweld en jeugd en is uitvoering gegeven aan een aantal projecten, zoals bijvoorbeeld de pilot Intensief Casemanagement en werken aan veiligheid, wat ingaat op het verbeteren van samenwerking tussen netwerkpartners bij de aanpak van huiselijk geweld.
• Eind 2023 is de Haagse aanpak gendergerelateerd geweld naar de raad verzonden. Het college zet de komende jaren in op het voorkomen, eerder en beter in beeld te krijgen, stoppen en duurzaam oplossen van gendergerelateerd geweld. Onder gendergerelateerd geweld wordt verstaan: (ex-)partnergeweld waarbij er sprake is van intieme terreur en/of femicide, (ex-)partnerstalking en schadelijke praktijken, zoals eergerelateerd geweld. Het onderwerp femicide heeft in 2023 aandacht gekregen tijdens Orange the World.
• Daarnaast is in 2023 gestart met de doorontwikkeling van de aanpak (ex-)partnerstalking. Begin 2024 wordt dit concreet door de start van een pilot bij het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden.

Sekswerkbeleid
Met het Haagse sekswerkbeleid wil de gemeente dat sekswerkers veilig, gezond en zonder stigma kunnen werken. Voor sekswerkers die hun positie buiten de sekswerkbranche willen verbeteren voeren Stichting Hulpverlening en Opvang Prostituees (SHOP) en stichting De Haven carrièreswitch-programma’s uit.
Andere activiteiten in 2023:

• De Prostitutienota Den Haag 2020-2022 (RIS 304625) is samen met de betrokken partners geëvalueerd. Ervaringen en opbrengsten worden gebruikt bij het opstellen van een nieuw beleidskader. De voorbereidingen daarvoor zijn in 2023 gestart.
• Voor een goed sekswerkbeleid is het belangrijk mét sekswerkers en niet alleen óver sekswerkers te spreken. Daarom is in 2023 een klankbordgroep voor ex-sekswerkers en sekswerkers opgericht, die gevraagd en ongevraagd advies over het sekswerkbeleid kan geven. De input van de klankbordgroep wordt gebruikt bij het opstellen van het nieuwe beleidskader.
• De gemeente Den Haag werkt in de academische werkplaats Sociaal Domein onder andere samen met de Haagse Hogeschool aan het tegengaan van het stigma op sekswerk. Dit heeft geresulteerd in een speciale editie van Haags verhaal, waarbij Haagse sekswerkers en zorgmedewerkers met elkaar in gesprek gingen.
• In 2023 is gestart met het opstellen van een voorstel hoe de afspraak uit het coalitieakkoord over de toekomst van de raamseksstraten uitgewerkt zal worden.

 Aanpak mensenhandel
Het doel van de Haagse aanpak mensenhandel is het voorkomen en bestrijden van mensenhandel en slachtoffers beschermen. De belangrijkste resultaten vanuit de aanpak mensenhandel:

• Het eerste gemeentelijke Actieprogramma Mensenhandel 2020-2023 (RIS 305595) is afgelopen en geëvalueerd. Ervaringen en resultaten worden meegenomen bij het nieuw op te stellen beleidskader.
• SHOP coördineerde in 2023 voor 156 vermoedelijke slachtoffers de zorg. Zij kregen een samenhangend zorg- en ondersteuningsaanbod. Hierbij ging het in 59 gevallen om arbeidsuitbuiting, in 81 gevallen om seksuele uitbuiting en in 16 gevallen om criminele uitbuiting of om een combinatie tussen seksuele en criminele uitbuiting. Van deze totale groep was 94 vrouw, 59 man en 3 transpersoon.
• STEK en Vluchtelingenwerk Zuidwest-Nederland hebben voor 90 slachtoffers van mensenhandel maatjesprojecten uitgevoerd.
• Tijdens de Haagse Week tegen Mensenhandel zijn de verschillende vormen van uitbuiting onder de aandacht gebracht van het grote publiek. In het bijzonder was er dit jaar aandacht voor de bewustwording van jongeren. Zo kon een escapetruck worden bezocht, werd een toneelvoorstelling over seksuele uitbuiting van jongeren opgevoerd en konden jongeren workshops volgen en in gesprek gaan met ervaringsdeskundigen.

5.Volksgezondheid

Preventie en vroegtijdig signaleren
In 2023 zijn we gestart met de Haagse Preventieaanpak (HPA). Deze heeft als doel het verkleinen van gezondheidsverschillen en verminderen van instroom in de jeugdhulp. Dit doen we door in te zetten op bestaanszekerheid, een goede start, mentale gezondheid en een gezonde leefstijl.De focus ligt op het jonge kind en gezin om daarmee patronen die van generatie op generatie worden overgedragen te doorbreken. We werken vanuit een levensloopbenadering en geven de aanpak samen met inwoners en partners uit de stad vorm. Door interventies aan elkaar te koppelen ontstaat een meer integrale benadering. Daarnaast zijn ook nieuwe activiteiten gestart zoals begeleide omgangsregeling voor gezinnen in scheiding, de wijkpreventieaanpak en een lesprogramma over financiën voor het voortgezet onderwijs ‘De gezonde portemonnee’. Over de inzet in 2023 (RIS 315963) en de plannen vanaf 2024 (RIS 316577) is de raad geïnformeerd. 

Wat heeft de gemeente gedaan in 2023?

• De samenwerkingsverbanden jeugd hebben in hun opdracht diverse onderdelen van preventie gekregen. Vanuit hier hebben zij preventieplannen geschreven waarbij afstemming met het voorliggend veld en afspraken maken een belangrijk onderdeel is.
• Vanuit Kansrijke Start is de samenwerking tussen de jeugdgezondheidszorg (JGZ) en de ziekenhuizen verbeterd; de samenwerkingsvorm Integrale Gezinspoli is verder geoptimaliseerd waarbij professionals uit het medisch en sociaal domein met elkaar verbonden worden voor meer complexe casussen waarvan de problematiek domeinoverstijgend is. Dit gebeurt met de pilot Maatwerkverbinders van het programma Maatwerk & Regie. Ook is er een gezamenlijke scholingsdag georganiseerd voor jeugdartsen, huisartsen en kinderartsen.
• Het online dashboard Kansrijke Start ontwikkeld met beschrijving van het programma, acties en indicatoren om het programma beter te kunnen volgen en monitoren.
• Jeugdverpleegkundigen zijn gestart met de opleiding tot Voorzorgverpleegkundige bij het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. Deze erkende interventie zet in op (jonge) gezinnen met meervoudige problematiek. Starten met deze interventie door de JGZ was al langere tijd een aanbeveling vanuit de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en start in de wijk Haagse Hout.
• Jongeren met een licht verstandelijk beperking, beginnende gedragsproblemen, psychische klachten, en/of ouders met psychische of verslavingsproblemen, hebben ondersteuning ontvangen ter ontwikkeling van de (mentale) weerbaarheid en sociale vaardigheden. Dit is gericht op relaties en seksualiteit, omgaan met geld, stress, puberteit en sociale media. Ook is er aanbod voor ouders gericht op positief opvoeden en voorkomen van psychische klachten.

Openbare gezondheidszorg
In 2023 is de inzet vanuit het Actieprogramma Preventie gecontinueerd en geïntensiveerd vanuit de Haagse Preventieaanpak. De belangrijkste resultaten in 2023 zijn:

• In het kader van gezond gewicht in een gezonde omgeving hebben in totaal ongeveer 300 kinderen het WoWijs leefstijlprogramma gevolgd. Bij de gezinsketenaanpak waren veertig gezinnen in begeleiding.
• In 2023 is gestart met het ontwikkelen van een meerjarenplan voor de Haagse Aanpak Gezond Gewicht. Daarnaast is er extra geïnvesteerd in de aanleg van watertappunten en waterdrinkbeleid op scholen, een pilot warme schoollunches op twee scholen in Moerwijk en de ontwikkeling van een Babygroentetas.
• Vanuit het thema mondgezondheid is eind maart ‘De Haagse Poetsweek’ georganiseerd, bedoeld om inwoners te informeren en motiveren hun mond gezond te houden.
• De Gezonde School-aanpak is een werkwijze voor scholen om structureel te werken aan gezondheid. Hierbij kunnen zij het vignet Gezonde School behalen. In 2023 hadden 21 Haagse scholen een dergelijk vignet. Verder is in 2023 is een pilot bewegend leren gestart en onderzoeken we mogelijkheden voor het inrichten van gezonde schoolpleinen.
• In 2023 is het Suïcide Nazorg (SuNa) programma uitgebreid naar de nieuwe Sumona-methodiek (Suïcidepreventie, monitoring en nazorg). Sumona biedt ondersteuning aan mensen die kampen met suïcidale gedachten, maar ook aan mensen die een suïcidepoging hebben ondernomen. Kinderen van ouders met psychische problemen en kinderen van ouders met een verslaving (KOPP/KOV) worden ondersteund door middel van zorgcoördinatie, interventies en (groeps)trainingen. Vanuit de intensivering vanuit de Haagse Preventieaanpak en het Gezond en Actief Leven Akkoord is in 2023 is hierop ingezet.
• Vanuit vroegtijdige signalering van risicovol genotmiddelengebruik zijn ruim 1.700 jongeren, intermediairs en ouders gesproken via voorlichtingen. Deze voorlichting werd zowel fysiek als online binnen het onderwijs of peer to peer in het uitgaanscircuit gegeven. Er is geïntensiveerd in de interventie 'Hoe ver ga jij?'. In 2023 bezochten ruim 100.000 unieke bezoekers Drugskompas, de middelenwebsite van Indigo. Bezoekers kunnen hier onder andere informatie krijgen over de effecten/risico’s van het gebruik van genotmiddelen. Er is in 2023 geïntensiveerd op de inzet via voorlichting via Instagram. Voor volwassen en ouderen zijn trainingen uitgevoerd op thema's preventie alcohol, roken en verkeerd medicijngebruik. Eind 2023 is een verkenning gedaan naar draagvlak voor een wijkgerichte inzet van de OKO-aanpak (Opgroeien en Kansrijke Omgeving) in twee wijken in Den Haag. Dit wordt verder uitgewerkt in 2024.
• Tijdens de Week van de Lentekriebels en Maand van Liefde heeft het onderwerp seksualiteit centraal gestaan. Hierbij zijn ongeveer duizend leerlingen bereikt. Er is extra ingezet op de ontwikkeling van de voorlichtingsmaterialen en de interventie ‘Wat jij wil’ in 2023. Van de landelijke stimuleringsregeling Relaties & Seksualiteit hebben sinds de start van de regeling in 2019 zestien Haagse scholen gebruik gemaakt (10 PO en 6 VO). Het aantal soa-consulten bij het Centrum Seksuele Gezondheid van de GGD Haaglanden, gefinancierd vanuit de landelijke regeling Aanvullende Seksuele Gezondheidszorg (ASG), was in 2023 11.500. Daarnaast heeft het CSG in 2023 gemiddeld 630 PrEP-cliënten in zorg gehad.
• Op het gebied van gezonde leefomgeving is extra ingezet op het versterken van de GGD zodat gezondheid wordt meegenomen in omgevingsplannen. Via de Citydeal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving zetten we in op een gezonde voedselomgeving. We hebben extra geïnvesteerd in een gezonde leefomgeving op wijkniveau, o.a. in extra bomen, supermarktsafari's en stadslandbouw Boerendorp. Tot slot hebben we het hitte- en koudeplan gecontinueerd.
• Vanuit de Haagse Preventieaanpak is gestart met de wijkpreventieaanpak (WPA) in Moerwijk. Vanuit een community-up benadering wordt gewerkt, samen met inwoners en partners, aan het terugdringen van gezondheidsachterstanden. In 2023 werd deze aanpak ingezet in Moerwijk. Naast het leggen van verbindingen en ondersteuning bieden aan (gezondheids)initiatieven gaf de WPA voorlichtingen over gezondheid en organiseerde leefstijlbijeenkomsten in 3 gebedshuizen en 5 wijkcentra en buurthuizen waarbij 225 personen zijn bereikt. Aan de voorlichtingen werden activiteiten gekoppeld zoals kookworkshops en weerbaarheidstrainingen. In 2023 is vanuit de WPA het sociaal contract mentale gezondheid en samenwerking tussen vrouwengroepen ondersteund. Ook vonden er vanuit de WPA gezondheids- en participatieactiviteiten en beweeginitiatieven plaats in de wijken.
• De wijkpreventieaanpak (WPA) is gestart met uitbreiding van de aanpak naar Bouwlust/Vrederust, Morgenstond, Transvaal, Laak, Waldeck, Regentesse-Valkenboskwartier, Mariahoeve en Duindorp.
• Het Gezond en Actief Leven Akkoord en daarbij behorende brede SPUK-regeling zijn ingezet binnen de Haagse Preventieaanpak, de sociale basis en sportbeleid. De middelen op gebied van Volksgezondheid zijn ingezet om bestaande effectieve aanpakken te intensiveren en/of door te ontwikkelen, zoals extra inzet op gebied van leefomgeving, verkenning OKO-aanpak (Opgroeien in Kansrijke Omgeving-een aanpak voor preventie middelengebruik) en de wijkpreventieaanpak als methodiek om gezondheidsachterstanden terug te dringen.
• Het Integraal Zorgakkoord moet regionaal worden uitgewerkt. Hiervoor zijn een regiobeeld en regioplan opgesteld voor de regio Haaglanden. Den Haag werkt daarin samen met Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg, Wassenaar en Rijswijk. Er wordt ingezet op ketencoördinatie van kansrijke start, overgewicht volwassenen en kinderen, valpreventie en welzijn op recept.

GGD Haaglanden

• Het Coronaprogramma is sinds 1 mei volledig afgeschaald en opgegaan in de afdeling Algemene Infectieziektebestrijding. 
• Binnen het programma Versterking Infectieziektebestrijding en Pandemische paraatheid (VIP) is een visie op leren en ontwikkelen opgesteld, die GGD breed moet leiden tot het beter binden van nieuwe medewerkers en het behouden van bestaande medewerkers. 
• Het programma IZA-GALA heeft in 2023 bijgedragen aan de regiobeelden die inzicht geven in de gezondheid en gezondheidsverschillen van inwoners van de regio Haaglanden. Ook heeft GGD Haaglanden op maat gemaakte leidraden geleverd aan de gemeenten en ze heeft met de gemeenten adviesgesprekken gevoerd op thema’s gezonde leefomgeving, valpreventie, gezond gewicht en kansrijke start. Deze gesprekken hebben gediend als input voor de gemeentelijke integrale plannen. 
• In 2023 hebben GGD Haaglanden en GGD Hollands Midden verkend hoe zij kunnen samenwerken op de taak Forensische Geneeskunde. Het doel van de samenwerking is om de taak in de huidige arbeidsmarkt uit te kunnen blijven voeren.
• GGD Haaglanden heeft in 2023 onderzoek gedaan naar blootstelling van luchtverontreiniging in de regio Haaglanden en de gezondheidseffecten op de inwoners. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat de luchtverontreiniging in de regio Haaglanden hoger is dan gemiddeld in Nederland. DGGD Haaglanden adviseert de regio samen te werken aan een effectieve aanpak tegen luchtverontreiniging, waarmee gezondheidswinst kan worden geboekt. 

Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden (RAV Haaglanden)  
In 2023 stonden de prestaties van het spoedvervoer binnen de Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden wederom onder druk, met name door de groeiende zorgvraag binnen de regio (3% groei in 2023 t.o.v. 2022).  De kwaliteitsnorm om in 95% van het spoedvervoer binnen 15 minuten ter plaatse te zijn, is in 2023 met 92.6% niet gehaald, ondanks een paraatheid van 513 diensten per week, waarvan drie diensten per week via onderaanneming (o.a. voor vervoer personen met verward gedrag en vervoer tussen ziekenhuizen). Ten opzichte van 2022 is er een verbetering wat betreft de kwaliteitsnorm, in 2022 was het percentage namelijk nog 88.6%.  

6. Programma Nieuwkomers
Ook in 2023 heeft de gemeente Den Haag opvang geboden aan asielzoekers en Oekraïense ontheemden. Als gevolg van de voortdurende oorlog in de Oekraïne en het landelijke tekort aan asielopvangplekken, werd er vanuit het Rijk en het COA een aanhoudend beroep op de gemeente Den Haag gedaan om opvangplekken te realiseren. Omdat wij als stand onze verantwoordelijkheid nemen en een bijdrage willen leveren aan het opvangvraagstuk, zijn we in de zomer van 2023 gestart met de Haagse aanpak opvang nieuwkomers. Dit is een integrale aanpak om te komen tot een duurzame opvang en huisvesting voor de nieuwkomers in onze stad, waarbij ook ruimte komt voor andere aandachtsgroepen (RIS316033). Vanuit de Haagse aanpak is ons doel om duurzaam 1.250 ontheemden uit Oekraïne en 1.500 asielzoekers in den haag op te vangen. Dit doen we door in te zetten op multifunctionele locaties, waarbij meerdere doelgroepen gecombineerd en/of gefaseerd opgevangen of gehuisvest kunnen worden en waar sociale voorzieningen worden ingericht die ook voor de buurt van waarde zijn. In 2023 is de Haagse aanpak uitgewerkt en de zoektocht naar opvang- huisvestingslocaties
onafgebroken voortgezet. De Haagse aanpak richt zich op de lange termijn om de gewenste duurzame huisvesting te vinden. Tegelijkertijd waren we in 2023 door het landelijke tekort aan opvangplekken voor zowel Oekraïense ontheemden als asielzoekers genoodzaakt om ook locaties tijdelijk te verlengen en gebruik te blijven maken van hotels.

Wat heeft de gemeente bereikt in 2023?

• Wij hebben in 2023 ongeveer 1.400 Oekraïense ontheemden en 1.000 asielzoeker opgevangen in den haag nieuwkomers opgevangen in Den Haag. De opvang van ontheemden uit Oekraïne is door de gemeente georganiseerd. De asielzoekers zijn deels door het COA opgevangen: ongeveer 850 asielzoekers in de noodopvang en ongeveer 150 asielzoekers in de crisisnoodopvang door de gemeente.
• De ontheemden en asielzoekers worden op meer dan 30 locaties in Den Haag opgevangen. In 2023 zijn er 6 nieuwe locaties geopend. De opvangcapaciteit in Den Haag is gegroeid van 1.900 bedden eind 2022 naar 2.400 bedden eind 2023.
• Aanvullend op onze reguliere taak hebben we vanaf de zomer 23 evacuees uit Soedan in Den Haag opgevangen. Zij zijn ingeschreven in de BRP. De Soedanese familieleden hebben een geldig verblijf in Nederland en een aantal hebben nu betaald werk, vrijwilligerswerk en/of taalles.
• In samenwerking met onze partners hebben we de sociale voorzieningen voor de Oekraïense ontheemden georganiseerd. Het gaat dan om het verstrekken van leefgeld aan 973 ontheemden (peildatum: 31 dec. 2023), het organiseren van onderwijs aan bijna alle kinderen die op de Oekraïense locaties verbleven, de inzet van huisartsenzorg en – indien nodig – van WMO, Jeugdhulp en JGZ. We hebben ingezet op het toeleiden van asielzoekers en statushouders die in de opvang verblijven, naar werk en versnellen van het inburgeringsproces.
• De sociaal beheerders op de locaties en de locatiemanagers van de gemeente hebben in samenwerking actief en gericht bijgedragen aan de leefbaarheid en veiligheid op en rondom onze opvanglocaties. In 2023 waren er mede door hun inspanningen weinig tot geen overlast en/of incidenten.
• Met de inzet van sociaal beheer zijn activiteiten (o.a. sport) voor een zinvolle dagbesteding georganiseerd. Jongeren konden vanuit de gemeente Den Haag gebruik maken van de ooievaarspas.
• Met sociaal beheer en de inzet van de gemeente is er actief samengewerkt om de kwaliteit van de opvang verder te verbeteren.
• We hebben inloopavonden voor omwonenden georganiseerd op alle locaties die werden verlengd en/of bij nieuwe locaties voor Oekraïense ontheemden en/of asielzoekers. Op deze avonden gingen medewerkers van de gemeente (en het COA) in gesprek over de opvang met omwonenden.  
• We hebben in november een stadsgesprek georganiseerd, waar de wethouders, stadsdeeldirecteuren en medewerkers van de gemeente in gesprek gingen met bewoners, bewonersorganisaties en belangenbehartigers in de wijken over de opvang van nieuwkomers en de doelgroepen uit het doorbraakplan (uitstroom MO, BW en statushouders).