Openbare orde en veiligheid

 
Bestrijding onveiligheid

Weerbaarheid in de stad versterken

Radicalisering, ongewenste polarisatie en extremisme
De gemeente signaleert (nieuwe vormen van) radicalisering en extremisme, versterkt de weerbaarheid tegen ongewenste polarisatie, radicalisering en extremisme en draagt bij aan de re-integratie van personen die uit detentie terugkeren in de maatschappij. Dit is georganiseerd in de vier speerpunten van het Informatiepunt Preventie, Polarisatie en Radicalisering (IPPR): kennis en kunde, weerbaarheid, netwerken en de persoonsgerichte aanpak (PGA) radicalisering.

De oorlog tussen Israël en Hamas heeft een enorme impact gehad op onze stad en daarmee een stempel gedrukt op de aanpak. De gebeurtenissen in het Midden-Oosten hebben geleid tot gevoelens van onveiligheid onder onze inwoners, sterke polarisatie tussen groepen, en tot radicalisering van personen. Dit zagen we terug in vele incidenten van bekladding, projecties, haatdragende uitingen op straat en online en in een toename van het aantal meldingen van radicalisering van personen. Ook werd in de context van het conflict voor het eerst sinds 2019 het nationale dreigingsniveau terrorisme opnieuw vastgesteld op niveau vier (substantieel).

Het afgelopen jaar is er vanuit het speerpunt kennis en kunde extra aandacht besteed aan de relatie tussen GGZ-problematiek en extremisme en het versterken van de samenwerking tussen zorg- en veiligheidsprofessionals.
Ook in 2023 is door het IPPR ingezet op het bevorderen van de kennis en vaardigheden van lokale professionals om te kunnen omgaan met (signalen van) radicalisering. Naast 21 ROR-trainingen (Rijksopleidingsinstituut Radicalisering) over onderwerpen als anti-institutioneel extremisme en interculturele professionaliteit, zijn er door het IPPR presentaties verzorgd bij diverse organisaties en zijn er twee themabijeenkomsten voor lokale professionals georganiseerd. Eén bijeenkomst gericht op bruggen bouwen tussen GGZ- en CTER-professionals en één bijeenkomst over samenwerking binnen het CTER-domein. De lessen uit beide bijeenkomsten worden gebruikt om het aankomende jaar de samenwerking met zorg- en veiligheidsprofessionals verder te versterken. In 2023 zijn ruim 400 professionals bereikt met trainingen en kennissessies. Zij werken onder andere bij de gemeente, het OM, de politie, het onderwijs, jeugdzorg, wijkzorg, de GGZ en vluchtelingenwerk.
Ook is in 2023 vanuit het speerpunt Netwerken in de context van het conflict in het Midden-Oosten veelvuldig met de islamitische en joodse gemeenschap gesproken over de onrust, gevoelens van onveiligheid en emoties naar aanleiding van het conflict. Ook zijn er twee bijeenkomsten georganiseerd voor religieuze- en levensbeschouwelijke organisaties in onze stad. Beide bijeenkomsten hadden zo’n 40 deelnemers, die gezamenlijk 25 Haagse organisaties met een divers palet aan religieuze- en levensbeschouwelijke opvattingen vertegenwoordigden.

Met de projecten binnen het speerpunt Weerbaarheid is in 2023 een groot aantal jongeren en ouders bereikt. In totaal namen 1200 jongeren, 100 ouders en 50 professionals deel aan de projecten. De projecten voor jongeren zijn gericht op het vergroten van de weerbaarheid tegen extremistische verhaallijnen, terwijl ouders en professionals inzicht kregen in hoe zij (hun) jongeren hiertegen weerbaar kunnen maken. De projecten vinden in alle stadsdelen van Den Haag plaats en worden zowel structureel als naar aanleiding van een specifieke behoefte vanuit scholen of buurthuizen aangeboden. Binnen projecten wordt meer aandacht besteedt aan de rol van online radicalisering en desinformatie. Ook heeft het IPPR een toekenning ontvangen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor de start en uitrol van een nieuw project: Under Pressure. De raad wordt jaarlijks geïnformeerd over de voortgang van de aanpak van radicalisering, polarisatie en extremisme via de voortgangrapportages (zie RIS311801).

Cybercriminaliteit
De misdrijfregistraties laten in 2023 een verschuiving zien van traditionele criminaliteit naar digitale criminaliteit. De bestrijding en opsporing van digitale criminaliteit is lastig. Zo kent het internet geen fysieke of geografische grenzen. Het bereik is groot. Het bewijs moet grotendeels online worden gezocht en verzameld. Dit betekent ook dat internationale samenwerking belangrijk is; servers kunnen in een ander land staan, waardoor het gecompliceerd is om aan informatie te komen. Ook kunnen daders gemakkelijker in de anonimiteit blijven en is niet altijd duidelijk welke juridische bevoegdheden er zijn. Gemeenten kunnen vooral een rol spelen door in te zetten op versterking van weerbaarheid van bewoners en bedrijven.

Het pilotproject ‘Digitale veiligheid in de wijk’ is in 2020 gestart om de digitale weerbaarheid van inwoners en ondernemers in Den Haag te vergroten (RIS309242).  Digitaal Ambassadeurs dragen in vier wijken in Den Haag bij aan de vergroting van de digitale weerbaarheid van hun buurtbewoners en buurtondernemers. Nadat het project door het Coronavirus tijdelijk heeft stilgelegen is dit project in 2023, dankzij financiering vanuit de Rijksoverheid, hervat. Een tijdelijke projectleider is vanuit deze financiering ingehuurd om burgers en ondernemers weerbaarder te maken tegen cybercriminaliteit. Er is samenwerking gezocht met andere gemeenten waar dit project draait en leerpunten zijn met elkaar gedeeld. Om burgers en ondernemers voor te lichten over cybercriminaliteit is er een cyberflyer ontwikkeld en is de samenwerking met de bibliotheken gestart om aandacht te geven aan dit thema. Er heeft een verkenning plaatsgevonden om vanuit het project Preventie met gezag en OCW de samenwerking met scholen aan te gaan. Zo is in samenwerking met de digitale wijkagenten op enkele middelbare scholen kennis gemaakt met het project Re-b00tcmp (zie: https://re-b00tcmp.nl/ ) en is binnen het primair onderwijs in Den Haag Zuidwest een aanvullende module op de leerlijn ‘Digitale geletterdheid’ gestart.

Tijdelijk huisverbod
In 2023 is in samenwerking met de ketenpartners de Haagse aanpak van gendergerelateerd geweld (RIS317334) ontwikkeld. Daarin wordt in het bijzonder aandacht besteed aan femicide en stalking. Onderdeel van de aanpak is de pilot voor stalkingcasussen met hoog risico die in 2023 is voorbereid en in 2024 van start gaat.
Het tijdelijk huisverbod is het belangrijkste instrument van de burgemeester in de aanpak van huiselijk geweld. Bij het opleggen van een tijdelijk huisverbod wordt direct een hulpaanbod gedaan aan alle betrokkenen. De periode van het huisverbod wordt gebruikt om hulpverlening te starten en goede veiligheidsafspraken voor de toekomst te maken. In 2023 heeft de burgemeester 256 tijdelijke huisverboden opgelegd.
Aanpak van overlast en onveiligheid door verward gedrag.

In 2023 is de pilot Aanpak overlast personen met verward gedrag in het stadsdeel Escamp afgerond. De gemeente Den Haag heeft samen met de politie en de GGZ besloten de werkwijze die in deze pilot is ontwikkeld de komende jaren uit te breiden over de hele stad. De implementatie van deze Haagse aanpak overlast verward gedrag is in 2023 voorbereid.

De burgemeester heeft de bevoegdheid personen met een psychische stoornis, verstandelijke beperking of psychogeriatrische aandoening in acute noodsituaties gedwongen verplichte zorg te laten ondergaan voor de duur van maximaal drie werkdagen. De Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet zorg en dwang (Wzd) regelen de strenge voorwaarden van deze bevoegdheid. In 2023 heeft de burgemeester 554 crisismaatregelen opgelegd in het kader van de Wvggz. Daarnaast is 74 keer een last tot inbewaringstelling afgegeven volgens de Wzd.  

Spoor 1: Aanpak van high impact crimes

Woninginbraak
In 2023 is het aantal voltooide inbraken stabiel gebleven (-1%) en nam het aantal inbraakpogingen met 27% af. Concreet ging het om 557 voltooide inbraken en 179 pogingen in 2023. De aanpak van woninginbraak verloopt informatie-gestuurd en gebiedsgericht. Het afgelopen jaar is opnieuw ingezet op preventieacties om de kans op woninginbraak te verkleinen. Inwoners van Den Haag werden gedurende het jaar geïnformeerd over inbraakrisico's en aangespoord tot het nemen van preventieve maatregelen om de kans op slachtofferschap zoveel mogelijk te beperken. Voorbeelden hiervan zijn preventievoorlichtingen bij stichtingen en buurthuizen, het gebruik van digitale borden, het verspreiden van preventieboodschappen zowel op papier als via sociale media, en bakfietsacties in verschillende wijken waarbij preventiemedewerkers in gesprek gingen met bewoners om hen van tips te voorzien.

Overval en straatroof
In 2023 werden er 142 straatroven geregistreerd, wat een daling is ten opzichte van 2022 (168). Het aantal overvallen op bedrijven is in 2023 gedaald tot 24. Ook bij het aantal overvallen op woningen is 2023 (10) een kleine afname te zien ten opzichte van 2022 (11). Slachtoffers van overvallen kregen, indien gewenst, nazorgbezoeken van de gemeente waarbij preventietips werden verstrekt om het risico op een mogelijke volgende overval te verkleinen. In sommige gevallen werd hulp geboden bij de aanschaf van fysieke beveiligingsmaatregelen.

Naar aanleiding van een toename van overvallen in het begin van 2023, zijn we gestart met het bezoeken van overvalgevoelige ondernemingen in de stadsdelen Laak en Escamp. Ondernemers in deze gebieden zijn uitgenodigd om deel te nemen aan een weerbaarheidstraining, waarin ze leren effectief om te gaan met agressieve klanten en de juiste stappen te nemen voor en tijdens een overval. Deze trainingen worden georganiseerd in samenwerking met het Ondernemersportaal en Platvorm Veilig Ondernemen. In Laak heeft al een weerbaarheidstraining plaatsgevonden. Aan het begin van 2024 wordt ook een training georganiseerd voor ondernemers in Escamp. Dit initiatief wordt uitgebreid naar de rest van Den Haag, zodat ondernemers in alle overvalgevoelige branches de kans krijgen om deel te nemen aan deze weerbaarheidstraining.

Lokale persoonsgerichte aanpak
De lokale persoonsgerichte aanpak, kortweg PGA lokaal, is in 2023 voortgezet. Tijdens de PGA lokaal-overleggen stellen de ketenpartners samen een plan van aanpak op. Met elkaar bekijken we welke passende interventies we kunnen inzetten.
In 2023 zijn totaal 335 jongeren besproken, omdat zij;

• betrokken zijn bij high impact crimes (33 jongeren in 2023);
• betrokken zijn bij drugscriminaliteit (79 jongeren in 2023);
• zijn aangehouden met een (steek)wapen (69 jongeren in 2023);
• ernstige overlast veroorzaken in de openbare ruimte (154 jongeren in 2023)

Helaas komt een combinatie van genoemde criteria ook veel voor. Voor bovenstaande cijfers hebben wij de reden van aanmelding geteld. Van de 154 jongeren die zijn aangemeld voor ernstige overlast, waren 63 jongeren onderdeel van een midden-risico jeugdgroep.

Top X team
Voor jongeren die (vermoedelijk) actief zijn in de drugscriminaliteit, kan vanuit PGA lokaal de interventie Top X team worden ingezet. Door zeer intensieve ondersteuning en coaching in te zetten van een individuele begeleider wordt samen met de jongere en waar nodig ook met het gezin gezocht naar een positief toekomstperspectief. In 2023 zijn 18 jongeren aangemeld voor het Top X team. Bij 17 jongeren is het de coach gelukt om contact tot stand te brengen. Vanwege de langdurige inzet die nodig is om een positief resultaat te bereiken, zijn al deze trajecten op dit moment nog actief. In 2023 zijn ook 10 trajecten uit het voorgaande jaar positief afgesloten: bij afsluiting hadden deze jongeren geen nieuwe politieregistraties meer, waren schulden afgelost en/of was sprake van een stabiel, legaal inkomen.
PGA lokaal verbindt de ketenpartners met elkaar en zorgt dat de plannen worden uitgevoerd. Het doel van elk plan van aanpak is de betreffende persoon weer op het goede spoor krijgen en daarmee de veroorzaakte overlast en/of criminaliteit terug te dringen en/of te voorkomen.
Binnen de wijken van Den Haag Zuidwest hebben we, met de middelen van Preventie met gezag, het netwerk uitgebreid om in 2023 meer jongeren te bespreken. De PGA lokaal is als reeds bestaande structuur een belangrijk onderdeel in de aanpak van jonge aanwas, (snelle) doorgroeiers en harde kern in de ondermijnende criminaliteit.

Jongeren en wapens
Het landelijke actieplan is geëvalueerd en de Rijksoverheid gaat aan de slag met de bevindingen, samen met landelijke en lokale partners, om verdere gedragsverandering in gang te zetten. De Haagse aanpak is ook geëvalueerd (RIS315604), evenals de aanpak schoolveiligheid (RIS315507). De komende periode zetten we samen met vele lokale en landelijke partners stevig in op het verminderen van wapenbezit en -geweld onder jongeren. Het aantal incidenten blijft zorgelijk. Wapenbezit en -geweld zijn een hardnekkig probleem dat om een lange adem vraagt. Daarom versterken we de aanpak en blijven de ontwikkeling en voortgang van de acties en maatregelen monitoren.

• Alle jongeren die betrapt zijn op wapenbezit of -incidenten worden aangemeld bij PGA lokaal. In 2023 waren dat er 69.
• Halt heeft in 2023 24 voorlichtingen gegeven over wapens en geweld.
• Centrum 16-22 verzorgde in 36 klassen in het praktijkonderwijs en het vmbo de lessenreek ‘Mes Weg!’.
• In 2023 is een VR game ontwikkeld samen met Welzijn en centrum 16-22. Ook is er een toolkit "Mesweg" klaar om in 2024 ingezet te worden.

Sinds 2023 kent de APV een messenverbod voor de gehele stad. Dit messenverbod houdt in dat het voor eenieder verboden is om gebruiksmessen zonder duidelijk doel bij zich te dragen op de openbare weg of in publiek toegankelijke gebouwen. Gebruiksmessen zijn bijvoorbeeld keukenmessen of hobbymessen.

Spoor 2: Gebiedsgerichte aanpak

Veiligheidsregisseurs
De veiligheidsregisseurs (voorheen accounthouders veiligheid (RIS305054), hebben zich in 2023 in de acht stadsdelen ingezet om de systeemwereld van de gemeente en de leefwereld van de bewoners te verbinden. Het team veiligheidsregisseurs is in 2023 uitgebreid naar 12 fte. Hierdoor hebben de veiligheidsregisseurs ook meer tijd om samen met lokale partners te werken aan het verbeteren van de (ingewikkelde) veiligheidsaandachtspunten in de stadsdelen. Veiligheidsregisseurs hebben met name acute overlastproblemen opgepakt, waarbij de problematiek is geïnventariseerd en samen met (veiligheids)partners is gewerkt aan een oplossing. Bewoners en ondernemers werden actief betrokken bij de aanpak van deze problemen. De veiligheidsregisseurs hebben in 2023 ook gewerkt aan de (meerjarige) gebiedsaanpakken, zoals in Den Haag Zuid West, het programma actieplan Kust, de prioritaire gebieden Kaapseplein, Jan Luykenlaan/Van Baerlestraat, Duindorp, Weimarstraat/Beeklaan en Zevensprong. Hiernaast hebben zij zich ook specifiek ingezet in stadsdeel Laak, bedrijventerrein Zichtenburg, Kerketuinen en Dekkershoek (ZKD) en de Schilderswijk en vanuit bestaande instrumenten gewerkt om de veiligheid te verbeteren.  
Haagse aanpak problematische (jeugd)groepen
Onder regie van de gemeente Den Haag worden alle problematische jeugdgroepen aangepakt. In 2023 waren er in totaal 7 problematische jeugdgroepen:

• 3  groepen met het label hoog (criminele jeugdgroepen) ;
• 4  groepen met het label midden (overlastgevende jeugdgroepen).

In het Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden hebben 63 jongeren uit deze 3 criminele problematische jeugdgroepen een persoonlijke aanpak gekregen. In de PGA lokaal hebben alle jongeren van de 4 overlastgevende jeugdgroepen een persoonlijk plan van aanpak gekregen.

In 2023 is verdergegaan met de in 2022 ontwikkelde aanpak van rivaliserende jeugdgroepen, in samenwerking met de politie, Openbaar Ministerie, Zorg en Veiligheidshuis Haaglanden, gemeenten Delft en Zoetermeer (RIS 314082). Buiten deze persoonsgerichte aanpak is er een netwerkoverleg gewelddadige rivaliserende jeugdgroepen met als doel de samenhang bewaken van de persoonsgerichte aanpakken en de groepsdynamieken.

Gebiedsgerichte Integrale Handhavingsacties
De gebiedsgerichte Integrale Handhavingsacties zijn ondertussen een Haags begrip. Tijdens deze grootschalige acties, zijn verschillende deelacties integraal uitgevoerd om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. De nauwe samenwerking versterkt de slagkracht omdat door de aanwezigheid van alle professionals direct doorgepakt kan worden. De deelacties zijn gericht op horeca, woningen, verkeer, openbaar vervoer en openbare ruimte. De handhavende partijen zijn met name zichtbaar aanwezig geweest, maar zijn ook steeds vaker onzichtbaar aanwezig zijn om de pakkans te vergroten. Meldingen en signalen uit de wijk zijn hierbij gecontroleerd. De gebiedsgerichte Integrale Handhavingsacties ondersteunen de verschillende (geprioriteerde) gebiedsaanpakken zoals bijvoorbeeld in Scheveningen, Transvaal, Zuidwest, Jan Luykenlaan en Laak. Het brengt overlastgevers en criminelen in beeld en duwt hen ook weg uit een gebied. De grootschalige, zichtbare aanwezigheid van handhavende disciplines heeft een preventieve werking. Vanuit bewoners en ondernemers krijgen we positieve reacties op deze acties. De deelnemende diensten hebben te maken met capaciteitstekort en andere prioriteiten. In 2023 was het een uitdaging om de kwaliteit en kwantiteit van de integrale handhavingsacties vast te houden. In 2023 hebben 14 Integrale Handhavingsacties plaatsgevonden.

Cameratoezicht
In Den Haag worden vaste en verplaatsbare openbare orde camera’s weloverwogen ingezet om criminaliteit en overlast tegen te gaan. In 2023 is het aantal vaste camera's in Den Haag (106) niet gewijzigd en ook de 30 camera’s rondom het Cars Jeans-stadion zijn nog steeds aanwezig. Op basis van de periodieke evaluatie over de jaren 2016-2020 is afgesproken dat het vast cameratoezicht in de aangewezen gebieden voor een nieuwe periode van vijf jaar wordt voortgezet (RIS 309446).
Daarnaast zijn in 2023 tijdelijke verplaatsbare camera’s opnieuw op verschillende overlastlocaties in de stad ingezet. Volgens afspraken met de politie beschikt de gemeente over 22 van die camera’s. De burgemeester heeft gebieden rond de overlastlocaties aangewezen, waarbinnen deze camera’s flexibel worden ingezet. In mei 2023 heeft de jaarlijkse evaluatie plaatsgevonden van de inzet van verplaatsbare camera’s (RIS316089). Voor de evaluatie werden in goed overleg tussen partijen 27 camera’s ingezet. Dankzij de maatregelen en het cameratoezicht is de openbare orde op een aantal locaties in de stad hersteld en kon op basis van de evaluatie het cameratoezicht worden afgeschaald tot 20 camera’s. Aan het eind van 2023 was dat aantal weer opgelopen tot 23.

Overlast alcohol, bedelen en softdrugs
In 2023 is de evaluatie van de gebieden met een alcohol-, bedel- en softdrugsverbod met de raad gedeeld (RIS314621)
Naar aanleiding van deze evaluatie is besloten om een aantal gebieden nieuw aan te wijzen, maar ook om gebieden in te trekken. In december 2023 is er een gebied met een alcohol-, bedel- en softdrugsverbod toegevoegd. Op basis van eerdere ervaringen van politie en Handhavingsorganisatie en op verzoek van omwonenden is de omgeving van de Winter Koude Regeling in Haagse Hout toegevoegd. De verboden hebben als doel om overlast door bedelen, alcohol- en/of softdrugsgebruik in de omgeving te voorkomen. Het totaal aantal gebieden met een alcoholverbod staat na deze evaluatie op 14, met een softdrugsverbod op 7 en met een bedelverbod op 7.  De status van overlast wordt in alle gebieden door de Veiligheidsregisseurs op meerdere momenten in een jaar gemonitord en daar waar nodig (extra) geïntervenieerd. Een totaaloverzicht van de huidige gebieden is te vinden op de website van de gemeente Den Haag: Gebieden met een alcohol-, softdrugs- of bedelverbod - Den Haag
In 2023 zijn er 62 individuele gebiedsverboden opgelegd waarbij er sprake was van overlast gerelateerd aan alcohol of bedelen.   
Per 1 januari 2023 is lachgas toegevoegd aan lijst II van de Opiumwet. Dit is een landelijke wijziging. Hiermee is lachgas een softdrugs geworden en valt daardoor automatisch onder het softdrugsverbod. In het aanwijzen en evalueren van de gebieden met een softdrugsverbod worden voortaan ook de meldingen en interventies in relatie tot lachgas meegenomen.

Alcoholwet
De verkoop van alcohol aan minderjarigen is in 2023 tegengegaan door middel van informatiegestuurde inzet van het kernteam Drank en Horeca. Het team heeft bijna 800 leeftijdscontroles uitgevoerd. Van de in totaal 800 controles was 7 keer sprake van alcoholverkoop aan minderjarigen. Deze ondernemers hebben een formele waarschuwing ontvangen.

Drugspanden en drugsdealers
Bij drugscriminaliteit en overlastgevende deal- en gebruikerspanden kan de burgemeester het betreffende pand sluiten op grond van artikel 13b van de Opiumwet. In 2023 zijn op basis hiervan 35 panden gesloten, waarvan 29 woningen, 3 bedrijfspanden en 3 garage- of kelderboxen. Ook zijn vijf horeca inrichtingen gesloten op grond van artikel 13b van de Opiumwet. Daarnaast is ten aanzien van 2 woningen een last onder dwangsom opgelegd. In 11 gevallen is een waarschuwing gegeven, waarvan 10 woningen en 1 bedrijfspand. De (nieuwe) jurisprudentielijn vraagt bij de toepassing van deze maatregel om een zorgvuldige uitvoering van de evenredigheidstoets. Dit geldt in het bijzonder voor woningen. De nieuwe toepassingswijze van artikel 13b Opiumwet is in 2023 vastgelegd in een beleidsregel (RIS316433).
Verder kan de burgemeester op basis van artikel 2:74 APV een last onder dwangsom opleggen aan jongeren tot 27 jaar die drugs verhandelen op straat. De last onder dwangsom wordt opgelegd in combinatie met het strafrechtelijke traject en een hulpverleningstraject. Het opleggen van deze sterk preventieve maatregel kan een stok achter de deur zijn om de jongere ertoe te bewegen hulpverlening te aanvaarden. Sinds 2023 wordt dit instrument structureel ingezet. De toepassingswijze van de last onder dwangsom bij jonge straatdealers is in 2023 in een beleidsregel vastgelegd (RIS315595). In 2023 zijn 17 lasten onder dwangsom opgelegd.

Aanpak explosies
In 2023 is er een toename zichtbaar van het aantal geweldsincidenten, zoals beschietingen en explosies, bij panden. In 2023 hebben 55 explosies plaatsgevonden. Afhankelijk van het dreigingsbeeld werd de gemeente gevraagd om bestuurlijke maatregelen te treffen, tenzij dit niet nodig is omdat het pand al vrijwillig gesloten wordt gehouden. In 2023 is er vier keer (tijdelijk) cameratoezicht ingesteld en zijn acht horeca inrichtingen gesloten. In 2023 is één woning gesloten middels het afgeven van een noodbevel. Dit noodbevel is twee keer verlengd.

Overlastwet/Overlastgevende personen
De burgemeester kan op basis van artikel 172a Gemeentewet (Overlastwet) een gebiedsverbod opleggen aan overlastgevende personen, bij wijkgerelateerde en bij voetbalgerelateerde overlast. In 2023 zijn 96 gebiedsverboden opgelegd, waarvan 35 ten tijde van de jaarwisseling van kracht waren.  Daarnaast zijn 18 waarschuwingsbrieven verzonden. De burgemeester maakt bij de toepassing van deze maatregel steeds een zorgvuldige belangenafweging.  De pilot Bestuurlijk toezicht bij overlast is een mooie aanvulling op de bestaande mogelijkheden. Deze pilot biedt kansen om maatwerk te leveren aan overlastgevende personen die een intensievere, persoonlijke aanpak nodig hebben. In het kader van bestuurlijk toezicht zijn 5 notificatiebrieven verzonden.

Spoor 3: Bestuurlijke aanpak van ondermijnende criminaliteit

Integrale aanpak ondermijning
In de Haagse Driehoek (gemeente, politie en Openbaar Ministerie) wordt meerdere keren per jaar op thematische wijze over de aanpak van ondermijning gesproken, zo ook in 2023. Bij het bespreken van thema's in relatie tot het programma “Preventie met gezag” sloot ook de rechtbank aan vanwege de realisatie van de wijkrechtbank in Moerwijk.  
De domeinraad Ondermijning is een intern gemeentelijk overleg tussen directeuren van alle betrokken diensten (DSO, OCW, DSB, SZW, DPZ en BSD). Hier wordt de inzet van gemeentelijke acties en instrumenten voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit bepaald, veelal in relatie tot de Haagse aanpak van prioritaire gebieden.

Informatieknooppunt
Bij het Informatieknooppunt Ondermijning (IKO) moeten gemeentelijke signalen over ondermijning samenkomen, zodat een informatiebeeld kan ontstaan. Vanuit dit knooppunt werkt de gemeente samen met het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) en met het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC). Binnen de RIEC-samenwerking werkt de gemeente aan ondermijningstafels samen met de politie, de Belastingdienst en het Openbaar Ministerie. Zij beoordelen gezamenlijk signalen van ondermijning, bespreken interventiemogelijkheden en maken afspraken over de (integrale) aanpak van concrete situaties van ondermijnende criminaliteit, dit wordt dan een casus genoemd. In 2023 heeft het IKO ruim 534 meldingen van Meld Misdaad Anoniem verwerkt, en bij 10 integrale RIEC-casussen geadviseerd.

Bewustwording en weerbaarheid
In 2023 is ingezet op de bewustwording en weerbaarheid van collega's binnen de gemeente Den Haag. Het Informatie Knooppunt Ondermijning (IKO) heeft in samenwerking met Leren & Ontwikkelen Klant Contact Centrum (KCC) en Burgerzaken, de vertrouwenspersoon en Bureau Integriteit voor nieuwe medewerkers van het KCC een workshop ontwikkeld. In 2023 hebben 5 workshops plaatsgevonden. Door kennis en ervaring te delen in de workshops, worden bewustwording en weerbaarheid vergroot.  Daarnaast is het IKO met Bureau Integriteit in 2023 gestart met het project "Weerbaar ambtenarenapparaat” om beter beeld te krijgen bij de weerbaarheid en de kwetsbaarheden binnen de eigen organisatie.
Verder heeft de gemeente een Meld Misdaad Anoniem campagne gehouden dat zich richtte op professionals in de vastgoedsector. Het doel hiervan was om bewustwording te creëren over de wijze waarop ondermijning met vastgoed plaatsvindt en om de meldingsbereidheid onder professionals als makelaars en notarissen te bevorderen.

Haags Economisch Interventie Team (HEIT)
De kerntaak van het HEIT is tweeledig: het voorkomen en terugdringen van ondermijnende bedrijvigheid en het aanpakken van misstanden in de sekswerkbranche. Dit doet het HEIT via het uitvoeren van integrale controles in Den Haag en de regio. Binnen het HEIT werken verschillende partners samen zoals gemeente, politie, Belastingdienst, douane, Nederlandse Arbeidsinspectie, Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit, Omgevingsdienst Haaglanden en het UWV. In 2023 heeft Team Malafide Bedrijven 172 controles uitgevoerd bij ondernemingen binnen de horeca, detailhandel en de automotivebranche. Team Prostitutie heeft binnen de vergunde seksbranche 196 controles uitgevoerd. Binnen de niet-vergunde seksbranche zijn 57 controles uitgevoerd. Verder hield het HEIT online toezicht op het aanbod van seksuele diensten via online contactadvertenties.

Aanpak ondermijning in Scheveningen Haven
De aanpak van criminaliteit in Scheveningen Haven is onder andere in regionaal verband prioriteit gesteld. Bij de bestrijding van criminele activiteiten is van cruciaal belang dat de lokale gemeenschap meedoet: “samen pakken we ondermijning aan”. We moeten zichtbaar maken wat onder de oppervlakte gebeurt en dat bewoners en ondernemers zien dat het ook hun omgeving en bedrijf kan raken. Hierbij is het belang dat men durft te melden en zich gehoord en gesteund voelt.
Voor bewoners en ondernemers in Scheveningen Haven hebben daarom in 2023 de volgende activiteiten plaatsgevonden:

• Een Meld Misdaad Anoniem (MMA) campagne waarbij voor belangrijke stakeholders in de haven bewustwordingsavonden zijn georganiseerd. Doel hiervan was de bewustwording en meldingsbereidheid in relatie tot (mogelijke) ondermijnende criminaliteit te verbeteren;
• Daarnaast is in de haven een driedaags evenement ‘Ondermijning in beeld’ georganiseerd waarbij gebruik is gemaakt van een “escapeboot” (nautische versie van een escaperoom) en vanuit de “ondermijningsbus” voorlichting is gegeven.

De afgelopen jaren heeft de gemeente het toezicht op alle vaarbewegingen in Scheveningen Haven verbeterd, eerst met behulp van middelen uit het landelijke ondermijningsfonds en vanaf 2023 wordt de aanpak gefinancierd uit regionale versterkingsgelden van het RIEC. In 2023 is een start gemaakt met het uitbreiden van de aanpak van ondermijning in de haven. In de haven zijn momenteel 4 camera's actief voor het monitoren van vaarbewegingen (RIS313584). Daarbij is een systeem ontwikkeld dat het in- en uitgaande vaarverkeer automatisch registreert. In 2023 zijn voorbereidingen getroffen voor doorontwikkeling van dit systeem, zodat het  onder andere de politie in de toekomst kan gaan ondersteunen bij de aanpak van ondermijning.
Tevens is in 2023 een onderzoek uitgevoerd met als doel een gedeeld beeld bij gemeente en partners te krijgen bij de problematiek en de maatschappelijke opgaven ten aanzien van ondermijning in onze haven. Het eindproduct van dit onderzoek is een gezamenlijke actieagenda, waarmee een gezamenlijke aanpak kan worden versterkt.

Aanpak ondermijning focusgebied Weimarstraat/Beeklaan en Van Baerlestraat/Jan Luykenlaan (vergunningplicht)
Het aanwijzingsbesluit (RIS306651) op grond van art 2:98 APV voor de delen Weimarstraat/Beeklaan is nu ruim drie jaar effectief. Bij brief van 9 november 2023 (RIS316930) is de raad geïnformeerd over de evaluatie. Mede op basis van de uitkomsten van de evaluatie is de vergunningplicht voor een periode van drie jaar verlengd. Het handhavingstraject in dit gebied heeft ook 2023 volop gelopen. In de Weimarstraat/Beeklaan zijn 74 controles geweest, waarna er 19 waarschuwingen zijn uitgereikt.
In delen van de Jan Luykenlaan en Van Baerlestraat geldt sinds 20 februari 2023 ook een vergunningplicht in de zin van artikel 2:98 APV (RIS314549). Inmiddels zijn door alle ondernemers die onder het aanwijzingsbesluit vallen vergunningen aangevraagd. Dit betreft 30 aanvragen. In vier gevallen is de vergunning geweigerd. Momenteel hebben daarvan twee ondernemers een bezwaar ingediend en een voorlopige voorziening aangevraagd. Eén voorlopige voorziening is toegewezen en één is afgewezen. In beide gevallen moet er nog een beslissing op bezwaar worden genomen. Een onderneming wiens vergunning is geweigerd is toch geopend geweest. Hiervoor is een waarschuwing uitgereikt.

Bibob
Conform de Regeling Bibob heeft het Gemeentelijk Bureau Bibob in 2023 naast de reguliere vergunningen voor horeca, slijterijen en seksinrichtingen, ook andere overheidsbeslissingen aan een Bibob-toets onderworpen:

• 109 omgevingsvergunningen met bouwactiviteiten
• 31 vastgoedtransacties voor de verkoop of verhuur van gemeentelijk onroerend goed
• 35 terrasvergunningen  
• 41 bedrijfsactiviteitenvergunningen  

• 75 marktvergunningen
• 44 standplaatsvergunningen voor oliebollen/kerstbomen
• 3 vuurwerkverkoopvergunningen
• 13 aanbestedingen
• 8 evenementenvergunningen voor vechtsportgala’s
• 1 taxivergunning

Het gemeentelijk bureau bewaakt enerzijds dat de gemeente niet ongewild criminaliteit faciliteert en anderzijds dat dit ondernemers met onnodige administratieve lasten opzadelt. Er zijn 4 horecavergunningen, 4 slijterijvergunningen, 3 bedrijfsactiviteitenvergunningen en 1 vastgoedtransactie niet door de inhoudelijke Bibob-toets gekomen. In 24 gevallen werd een vergunning met bijzondere voorschriften verstrekt. De Bibob-toets ziet onder andere op onderzoek naar de herkomst van geïnvesteerde gelden. Kort gezegd moet een aanvrager kunnen aantonen dat geïnvesteerd geld uit een legale bron komt. Resultaten in 2023: 11 vergunningaanvragen zijn om deze reden buiten verdere behandeling gelaten. In 8 gevallen trok een ondernemer de aanvraag zelf in na aanvullende vragen over de financiering van diens onderneming of na een voornemen tot weigeren van de aanvraag. In 2024 wordt de Regeling geëvalueerd.

Mensenhandel
In 2023 is de gemeente verdergegaan met de acties uit het Actieprogramma Mensenhandel Den Haag 2020-2023: naar een stad zonder uitbuiting (RIS305595). De acties zijn gericht op het verkrijgen van meer zicht op de aard en omvang van mensenhandel, het voorkomen van slachtofferschap, het adequaat signaleren en melden, het opwerpen van barrières, het bieden van samenhangende hulp en ondersteuning en effectief samenwerken. Omdat het Actieprogramma in 2023 afloopt, is eind 2023 gestart met de evaluatie van het programma.
In aanloop naar de Europese dag tegen Mensenhandel (18 oktober 2023) is van 9 tot en met 13 oktober de Haagse Week tegen Mensenhandel voor de derde keer georganiseerd. In 2023 was het thema ‘criminele en seksuele uitbuiting van jongeren’. De hele week zijn er verschillende activiteiten georganiseerd voor professionals en jongeren. In de verschillende stadsdelen (op de Grote Marktstraat, Johanna Westerdijkplein, Leyweg Winkelgebied, Loosduinse Hoofdplein en het Schalk Burgerplein) konden jongeren en professionals een ‘Interactieve Experience’ bezoeken. Onderdelen van deze Experience waren informatieve spellen, een stand met informatie over de gevaren van criminele en seksuele uitbuiting en een Escapetruck. Deze Escapetruck van Reshape foundation met als thema mensenhandel is – met een ontwikkelingsbijdrage van de gemeente Den Haag – ontwikkeld door de politie. De Experience is druk bezocht door onder andere; scholen, jongeren, wijkcentra, professionals en een delegatie van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
Activiteiten op het terrein van zorg en ondersteuning voor slachtoffers, voorlichting, signaleringstrainingen, weerbaarheidstrainingen en veldwerk door hulpverlening staan beschreven onder programma 8.

Preventie van jonge aanwas
In 2023 is de gemeente Den Haag samen met politie, OM en vele andere netwerkpartners gestart met het programma Preventie met Gezag (PmG) (RIS314852). Het programma krijgt (structurele) financiering vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid (J&V) en richt zich op het voorkomen dat jongeren uit Den Haag Zuidwest toetreden tot de (ondermijnende) criminaliteit of hier verder in afglijden. Preventie met gezag is onderdeel van het Nationaal Programma Zuidwest.
In maart 2023 is een uitvoeringsprogramma opgeleverd en vastgesteld door zowel het College van B&W als de driehoek. Het eerste jaar van Preventie met gezag stond vooral in het teken van het opzetten van een stevige basis voor de aanpak in de komende jaren. Voorbeelden van zichtbare resultaten in 2023 per pijler zijn:

PmG - Aanpak risicojeugd
Met het stadsdeel Escamp is flink geïnvesteerd in het versterken van de coördinatie op verschillende jongerenlocaties. Hierdoor is er meer aanbod voor jongeren om zich na school met de nodige ondersteuning verder te ontwikkelen. Daarnaast is er veel geïnvesteerd om de scholen in Zuidwest te betrekken. Op het Zuid-West College en het Roemer Visscher College is gestart met de inzet van schoolgebonden jongerenwerk. Hierdoor krijgen de leerlingen extra programma's aangeboden op het gebied van persoonlijkheidsvorming, burgerschap, beroepsoriëntatie en vrijetijdsbesteding. Daarnaast zijn beide scholen gestart met een jongerenrechtbank en zijn jongeren geworven om hierin zitting te nemen. In het basisonderwijs zijn de eerste brugfunctionarissen ingezet voor een betere verbinding tussen school, thuis en de wijk.

PmG - Aanpak jonge aanwas, doorgroeiers en harde kern
In het lokaal overleg van de “Persoonsgebonden Aanpak” (PGA), aan het politiebureau van de basisteams Zuiderpark en Beresteinlaan, worden jongeren die voldoen aan de PmG-criteria besproken met de ketenpartners en wordt een plan van aanpak opgesteld. Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in extra personele capaciteit, waardoor er meer wijkgericht gewerkt wordt. Er kan hierdoor ook meer maatwerk aan jongeren in Zuidwest geboden worden door de verschillende interventies die zijn uitgebreid.

PmG - Toegankelijke wijkrechtspraak met oplossingen voor multiproblematiek
In 2023 is in overleg met gemeente en rechtbank een locatie voor de wijkrechtbank gevonden in het wijkcentrum Moerwijk. Voor de zaakstromen lichte strafzaken, leerplichtzaken en incassozaken zijn samen met de betrokken ketenpartners (rechtbank, OM, politie, gemeente, advocatuur, Zorg- en Veiligheidshuis, Reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en woningbouwcorporaties) werkprocessen uitgewerkt. Zo kan in 2024 worden gestart met de eerste zaken wijkrechtspraak in Zuidwest.

Overige kerntaken openbare orde en veiligheid

Sekswerk
Met het Haagse sekswerkbeleid wil de gemeente dat sekswerkers veilig, gezond en zonder stigma kunnen werken. Daarvoor is ook in 2023 ingezet op de zorg en dienstverlening van sekswerkers, een betere positie van sekswerkers en regulering, handhaving en het toezicht binnen de hele seksbranche.
De Prostitutienota Den Haag 2020-2022 (RIS304625) is in 2023 geëvalueerd samen met de betrokken partners en partijen uit het veld, waaronder de exploitanten van seksbedrijven. Ervaringen en opbrengsten worden gebruikt bij het opstellen van een nieuw beleidskader. De voorbereidingen daarvoor zijn in 2023 gestart.

Vergunde branche
In 2023 hadden 61 seks- en escortbedrijven een exploitatievergunning inclusief een bedrijfsplan. Alle vergunningaanvragen waarvan de vierjarentermijn was verstreken, zijn getoetst op grond van de Wet Bibob. Daarnaast zijn in totaal 16 bestuurlijke maatregelen opgelegd: 10 in de vergunde branche en 6 in de niet-vergunde branche.

Niet-vergunde branche
Onder de niet vergunde seksbranche vallen onder andere niet vergunde erotische massagesalons, sekswerk vanuit huis en hotels en niet vergunde escort. Ook in 2023 is er prioriteit gegeven aan het toezicht en de handhaving in dit deel van de seksbranche. Zo heeft het Haags Economisch Interventie Team (HEIT) doorlopend toezicht gehouden op onlineadvertenties van sekswerkers en is op zorgelijke signalen en meldingen geacteerd. Daarnaast heeft het HEIT het afgelopen jaar weer meer controles gedaan bij niet vergunde erotische massagesalons. Deze controles hebben in 2023 geleid tot 5 tijdelijke sluitingen van niet vergunde erotische massagesalons. Daarbij is van belang dat door de strenge privacyregelgeving het toezicht en de handhaving nog steeds sterk beperkt is.

Landelijke wetgeving
Het wetsvoorstel Wet regulering sekswerk (Wrs) kent een lange voorgeschiedenis. In 2023 is de nota van wijziging van het wetsvoorstel in consultatie gegaan. In G4 verband is gereageerd op deze consultatie. De nota van wijziging moet nog naar de Raad van State worden gestuurd voor advies. De Wrs regelt naast een landelijke vergunningplicht voor sekswerkers en voor exploitanten van seksbedrijven, ook een grondslag om gegevens van sekswerkers te kunnen verwerken. Deze grondslag is nodig om goed toezicht te kunnen houden op de hele seksbranche. Verder is in 2023 het wetvoorstel Wet gemeentelijk toezicht seksbedrijven in consultatie gegaan. Dit wetsvoorstel maakt de verwerking van bepaalde persoonsgegevens van sekswerkers mogelijk, zodat de voorschriften die gemeenten kunnen stellen aan exploitanten van seksbedrijven kunnen worden nageleefd en gemeenten hierop toezicht kunnen houden. Ook op dit wetsvoorstel is in G4 verband gereageerd. Het wetsvoorstel wordt op korte termijn naar de Raad van State gestuurd voor advies.

Veilig uitgaan
De gemeente werkte ook in 2023 aan een veilig uitgaansklimaat zonder agressie en geweld en zonder uitsluiting. De gemeente gebruikte hiervoor horecastewards in de binnenstad.
In gebieden waar de leefbaarheid niet op het gewenste niveau is, is toezicht gerichter ingezet. Daarbij kiest de gemeente voor informatiegestuurd toezicht. Dat wil zeggen dat de gemeente kijkt naar de informatie uit de stadsdelen, de politie en overige signalen uit het veld. Bij incidenten en overlast neemt de gemeente passende bestuurlijke maatregelen, zoals vastgelegd in het handhavingsbeleid. De gemeente beoordeelt iedere casus daarbij op zijn eigen merites. Dit versterkt de balans tussen enerzijds een prettig woon-en leefklimaat van de buurt en anderzijds optimale ruimte voor ondernemers.
Ondernemers, bewoners en partners, zoals de Koninklijke Horeca Nederland en de politie, dachten ook in 2023 mee met de gemeente over de stedelijke kaders. Bij dat samenspel horen gedeelde verantwoordelijkheden. Ondernemers en bezoekers hebben respect voor toezichthouders. De gemeente geeft ruimte aan ondernemers die op een vernieuwende manier om willen gaan met de veiligheid in en om hun zaak. Bij problemen of klachten werken ondernemers en bewoners gezamenlijk aan oplossingen. Daarnaast verwacht de gemeente dat niemand mensen uitsluit: iedereen is welkom in Den Haag.

Coffeeshops
In 2023 telde Den Haag 36 coffeeshops. De coffeeshopbranche kenmerkt zich door kleinschaligheid, beheersbaarheid en transparantie. Dat is mede te danken aan het Haagse coffeeshopbeleid met strikte handhaving van de AHOJG-criteria: geen affichering, geen harddrugs, geen overlast, geen verkoop aan jeugdigen onder de 18 jaar, geen grote hoeveelheden (Haagse gedoogbeleid). Daarnaast stelt de gemeente lokale voorwaarden aan de ligging van de coffeeshops ten opzichte van scholen en aan de kwaliteit.

Aanpak overconcentratie coffeeshops
De overconcentratie van coffeeshops in het Zeeheldenkwartier en in de Weimarstraat en omgeving blijft een aandachtspunt. Exploitanten hebben de mogelijkheid om hun bedrijf te verplaatsen naar een passende locatie buiten deze gebieden. Passende locaties zijn echter lastig te vinden. In 2023 stond de aanpak van de overconcentratie aan coffeeshops hoog op de politieke agenda. De gemeente doet juridisch het maximale om tot een verplaatsing te komen. Op voorhand niet onhaalbare locaties worden aan de raad voorgelegd.
Vanuit de gemeente is nauw contact met de coffeeshopbranche. Daarbij komt ook de urgentie om tot verplaatsing te komen aan de orde en wordt actief meegedacht over initiatieven vanuit de branche. Hetzelfde geldt voor het waarborgen van de leefbaarheid rond de coffeeshops.

Heling
Het afgelopen jaar hebben de gemeentelijke handhavers samen met de politie circa 130 registercontroles uitgevoerd bij opkopers van tweedehands fietsen, juwelen, elektronica en voertuigen. Gebaseerd op de tot nu toe ontvangen rapportages zijn er in 2023 45 bestuurlijke waarschuwingen opgesteld en overhandigd aan opkopers die het register niet (correct) bijhielden. Verder is er, naar aanleiding van een rapportage in december, een voornemen tot sluiting uitgedaan richting een opkoper waar gestolen goederen zijn aangetroffen.

Evenementen
In 2023 was er voor het eerst na corona sprake van een volledig uitgevoerde evenementenagenda. Door de na-ijlende effecten van corona (krapte op de markt qua personeel en materiaal) en de inflatie zijn de kosten van het organiseren fors toegenomen, waardoor er in sommige gevallen is gezocht naar creatieve oplossingen zoals het samenvoegen van producties om de kosten te delen.
Ook heeft de schaarse politiecapaciteit een rol gespeeld in de gevoerde evenementenprocedures en moesten organisatoren zich zeer tijdig melden voor een plekje op het regionale evenementenoverzicht.  Desondanks zijn in 2023 op succesvolle wijze 29 grootschalige publieksevenementen georganiseerd, waaronder het WK Zeilen, The Ocean Race, Pal Mundo, Muse op het Malieveld en Live on the Beach. De vreugdevuren van Duindorp, Scheveningen en Laak zijn door de slechte weersomstandigheden één dag vervroegd, maar konden daardoor op een verantwoorde wijze plaatsvinden. De organisator van het vreugdevuur van Escamp hebben een alternatief voor het vreugdevuur geïnitieerd, namelijk een livestream via de social media.
Hiernaast zijn in 2023 circa 750 kleinschalige (buurt)evenementen georganiseerd, waarvan er ruim 250 met een simpele melding zijn afgedaan.

Demonstraties
Het gesprek over demonstratierecht is volop in beweging. In 2023 zijn ruim 1.537 (on)aangekondigde demonstraties gefaciliteerd. Daarbij past de kanttekening dat niet alle onaangekondigde demonstraties bij de politie of gemeente bekend zijn en dus geregistreerd worden, waardoor het daadwerkelijke aantal demonstraties hoger uitvalt. Nog eens 143 demonstraties zijn weliswaar aangemeld, maar vonden (ondanks de voorbereiding om deze te faciliteren) uiteindelijk geen doorgang. Hoewel de meeste demonstraties tijdig worden aangemeld en zonder problemen verlopen, zijn er ook zorgelijke ontwikkelingen. Er tekent zich een tendens af dat steeds meer demonstraties niet worden aangemeld. Net als de voorgaande jaren is een toename zichtbaar van demonstraties die complexer worden waarbij de aanhoudingsbereidheid onder bepaalde groepen demonstranten groot is en het plegen van strafbare feiten niet wordt geschuwd. In toenemende mate worden sociale media ingezet om protesten te organiseren. Deze ontwikkelingen versterken de complexiteit. Actuele maatschappelijke thema’s maken dat demonstraties (sterke) tegenreacties oproepen, waardoor demonstranten vaak tegenover elkaar komen te staan. Dit stelt politie en gemeente steeds vaker voor grote uitdagingen. Bij het faciliteren van demonstraties is er in toenemende mate sprake van spanning tussen het recht om te demonstreren en het garanderen van de (bewegings)vrijheid en veiligheid van anderen in onze stad. Dit heeft in 2023, onder meer door het grote aantal blokkades, geresulteerd in een uitholling van onder meer de beschikbare politiecapaciteit.

Bewaken en beveiligen
De renovatie van het Binnenhof is in 2023 voortgezet. Het Rijksvastgoedbedrijf is in overleg met de gemeente over de inrichting van de publieksentree, gelegen aan de Hofplaats. De inrichting van de publieksentree is tevens besproken in de driehoek. De driehoek is akkoord gegaan met de uitgangspunten van het Rijksvastgoedbedrijf voor het ontwerp. Bij het ontwerp wordt zoveel mogelijk uitgegaan van gecertificeerd materiaal. Zoals altijd geldt risicobeheersing als uitgangspunt en geen risico-uitsluiting. Inmiddels is op grond van deze uitgangspunten een omgevingsvergunning bij de gemeente aangevraagd.
Naar aanleiding van de aanslag op 7 oktober in Israël is het contact met de vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap geïntensiveerd. Dit om signalen vroegtijdig op te vangen en te kunnen duiden. Vooralsnog heeft dit niet geleid tot extra veiligheidsmaatregelen vanuit Bewaken en Beveiligen. Wel vindt op initiatief van de gemeente intensief contact plaats tussen de Joodse instellingen, de NCTV en de politie over de zorgen van de Joodse gemeenschap en het bewaken en beveiligen van de Joodse instellingen. Verder heeft over dit onderwerp veel contact plaatsgevonden tussen de G4-steden teneinde zoveel mogelijk te komen tot uniforme handelwijze.  

Jaarwisseling
De jaarwisseling 2023/2024 was druk voor de hulpdiensten. Gelukkig is de jaarwisseling zonder grote incidenten verlopen. Het ontsteken van de vreugdevuren van Duindorp, Scheveningen en ook de Paets van Troostwijkstraat was een dag vervroegd, vanwege de weersverwachting van het KNMI van een te harde windkracht op oudjaarsnacht. Het vuur kan op basis van de veiligheidsvoorschriften in de vergunning niet ontstoken worden als het harder waait dan 8.3 m/s.    
De vuurwerk- licht/lasershow op de Hofvijver kon dit jaar wel doorgaan op 31 december 24.00 uur. De Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) heeft, als bevoegd gezag ten aanzien van het afsteken van vuurwerk, tot kort voor het evenement metingen verricht. Hieruit bleek dat de wind onder de door de ODH gestelde norm van 9 m/s bleef. De ODH heeft de exploitant daarom toestemming gegeven het vuurwerk af te steken. Mocht dat niet het geval zijn geweest dan zou het evenement alleen uit een licht/lasershow en aftelmoment hebben bestaan.

Den Haag spant zich elk jaar in om de jaarwisseling feestelijk en veilig te laten verlopen. In samenwerking met de hulpdiensten, gemeentelijke diensten en jeugdwerkers wordt de jaarwisseling voorbereid. Wijkgerichte activiteiten van Haagse bewoners ondersteund de gemeente. Met een mix van preventiemaatregelen, voorlichting en lik-op-stukbeleid wordt ingezet om overlast, letsel en schade zoveel mogelijk te voorkomen. Dit jaar waren er 52 vuurwerkvrije zones (o.a. rond ziekenhuizen, maneges en dierenopvang). Eveneens waren er als wijze van proef 6 vuurwerkvrije woonwijken. Momenteel vindt er een evaluatie plaats van de woonwijken en komen de resultaten terug in de uitgebreide evaluatie van de Jaarwisseling 2023/2024, die u zoals gebruikelijk in het eerste kwartaal van 2024 zult ontvangen.

Voetbal
Vanwege de ongeregeldheden na afloop van de play-off wedstrijd ADO Den Haag tegen Excelsior van 29 mei 2022 is de veiligheidsorganisatie van ADO Den Haag tegen het licht gehouden. De aanbevelingen betroffen primair de veiligheidsorganisatie van ADO Den Haag, de wijze waarop de gemeente ervoor zorgt dat de afspraken worden nageleefd en enkele fysieke aanpassingen.
De belangrijkste ambitie voor 2023 was om deze het garanderen van een veilig en ordelijk verloop van wedstrijden van ADO Den Haag in het eigen stadion. Hiernaast stond het invoeren van een vergunningsplicht voor het mogen spelen van wedstrijden hoog op de agenda.
Om beiden uitgangspunten te realiseren heeft ADO Den Haag geïnvesteerd in de veiligheidsorganisatie. De eigen stewardorganisatie is kwalitatief en kwantitatief op niveau gebracht. Om de operationele aansturing te borgen is een veiligheidsmanager (met een achtergrond bij de politie) aangesteld. Deze functionaris valt, samen met de veiligheidscoördinator, direct onder de algemeen directeur en fungeert als eerste aanspreekpunt voor de gemeente en hulpdiensten.

Op 14 augustus 2023 is de vergunning na positieve advisering vanuit de hulpdiensten verleend.  De vergunning geldt voor één seizoen met een evaluatie in de winterstop. Deze evaluatie heeft inmiddels plaatsgevonden. Op 21 augustus 2023 is in de driehoek het convenant veiligheid betaald voetbal Den Haag 2023-2024 getekend.  Het convenant is getekend door de burgemeester, de hoofdofficier, de politiechef van de eenheid Den Haag, de algemeen directeur van ADO Den Haag en de supporterscoördinator.  In het convenant zijn de taken en verantwoordelijkheden van de lokale voetbalpartners neergelegd.  
De samenwerking met de veiligheidsorganisatie van ADO Den Haag was in 2023 constructief. Elke week was er intensief contact. Wedstrijden zijn van tevoren ter accordering geagendeerd voor de driehoek en achteraf door de ketenpartners geëvalueerd.

Regionaal Informatie en Expertise Centrum Den Haag (RIEC DH)
Het RIEC DH is een samenwerkingsverband bestaande uit een flink aantal overheidsorganisaties. De Politie, het Openbaar Ministerie, Belastingdienst, FIOD, Douane, Kmar, NLA, IND en de NVWA Provincie en de gemeenten in de regio Den Haag werken samen onder de noemer ‘Eén coalitie tegen ondermijning’. Het RIEC DH richt zich op de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Het RIEC DH verbindt informatie, expertise en krachten van de verschillende overheidsinstanties. Het RIEC DH ontvangt voornamelijk vanuit het ministerie van Justitie & Veiligheid bijdragen voor de bestrijding van de ondermijnende criminaliteit. De gemeente Den Haag faciliteert als centrumgemeente het RIEC DH met onder andere de financiële administratie en inkoop. Het RIEC Den Haag wordt bestuurd door een Regionale Stuurgroep RIEC, die bestuurlijk verantwoordelijk is voor het betreffende samenwerkingsverband RIEC.

Onderstaand de overall baten en lasten opgesplitst naar de 3 verschillende financieringsstromen.

Baten en lasten 2023

De verschillen tussen de baten en lasten in 2023 komen terug als baten in het jaar 2024. Het grootste gedeelte hiervan was al gepland over te hevelen naar 2024 om de verschillende werkzaamheden te kunnen voortzetten en nieuwe activiteiten te kunnen oppakken.

Brandweer en rampenbestrijding

Brandweerzaken
Brandweer Haaglanden verzorgt de brandweerzorg in de regio Haaglanden en daarmee ook voor de gemeente Den Haag. In 2023 had Brandweer Haaglanden 13.843 uitrukken, waarvan 7.732 in Den Haag. Het beeld van de afgelopen jaren is dat het niet alleen drukker wordt in de regio, maar dat het werk door o.a. de energietransitie en de toenemende verdichting steeds complexer wordt. Deze (combinatie van) ontwikkelingen vragen aandacht op het gebied van zowel incidentbestrijding als risicobeheersing, maar ook op het gebied van duurzame inzetbaarheid van personeel. Deze speerpunten zijn opgenomen in het (bestuurlijk vastgestelde) meerjarenbeleidsplan van de brandweer. Op het gebied van risicobeheersing geldt daarnaast dat is toegewerkt naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet.

Strandveiligheid
Van 1 mei tot en met 30 september heeft de Veiligheidsregio Haaglanden gezorgd voor de strandbewaking van 11 kilometer Haags strand. Naast de inzet van lifeguards uit de eigen organisatie werkt de VRH samen met de Haagse Vrijwillige Reddingsbrigade. Het overgrote deel van de werktijd op het strand omvat preventief toezicht (o.a. het waarschuwen en informeren van strandbezoekers). Uiteraard zijn de lifeguards ook repressief inzetbaar: In het bewakingsseizoen zijn in totaal 168 reddingen uitgevoerd waarbij 285 drenkelingen betrokken waren. Daarnaast is 444 keer eerste hulp verleend.

Crisisbeheersing in de regio
Binnen de regio Haaglanden werken de hulpdiensten en gemeenten (waaronder Den Haag) samen op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing. In 2023 heeft het algemeen bestuur van de VRH het Regionaal Risicoprofiel en het Regionaal Beleidsplan Rampenbestrijding en Crisisbeheersing vastgesteld. De reacties van de gemeenteraden op deze planfiguren zijn bij de vaststelling betrokken. Mede op basis van deze planvormen is in 2023 gewerkt aan de voorbereiding op het bestrijden van de gevolgen van extreem weer.

Samenwerking in de regio
Goede samenwerking kan het effect van een ramp of crisis beperken. Daarom heeft de veiligheidsregio samenwerking vanuit ieders verantwoordelijkheid hoog in het vaandel staan. De regionale gemeentelijke samenwerking zorgt er daarnaast voor dat de voorbereiding blijft aansluiten op het reguliere werk van de hulpdiensten. Wanneer de situatie daarom vraagt, wordt de samenwerking uitgebreid naar andere crisispartners. Zo is in 2023 landelijk het eindvoorstel Uniform Kwaliteitsniveau bevolkingszorg opgeleverd. Samen met de negen gemeenten in Haaglanden is een voorstel geschreven op welke wijze gemeenten de gemeentelijke crisisbeheersing georganiseerd heeft. In 2024 volgt het implementatietraject. In navolging van de evaluatie van de Wet veiligheidsregio’s maakt het kabinet een toekomstbestendig, samenhangend stelsel voor de crisisbeheersing en brandweerzorg. De gemeente volgt deze ontwikkelingen op de voet.

Crisisorganisatie gemeente Den Haag
In 2023 is de crisisorganisatie 101 keer gealarmeerd, waarbij in 31 gevallen daadwerkelijk sprake is geweest van een inzet voor de gemeentelijke crisisorganisatie. Diverse malen heeft de gemeente voorzien in opvang van getroffen of is het nodig geweest om een pand bouwkundig te beoordelen. Het aantal inzetten van de crisisorganisatie nam met 8 inzetten af ten opzichte van 2022.
Gemeentelijke crisisfunctionarissen volgen ieder jaar trainingen en oefeningen om vakbekwaam te blijven.

Cybercrisis
Op basis van de Agenda Digitaal Veilig Den Haag (RIS311498) is een uitvoeringsprogramma 2023-2024 gestart om de digitale veiligheid van de stad te verhogen. De focus ligt daarbij op de digitale weerbaarheid van de lokale vitale processen en het unieke risicoprofiel van Den Haag als internationale stad van vrede & recht en de digitale dreiging die daarbij hoort. Er zijn in 2023 verschillende projecten gestart die in 2024 doorlopen, zoals een ondersteuningsprogramma voor NGO's, onderzoek naar specifieke risico's en dreigingen, verschillende trainingen, en de 'Haagse cyberdialoog' die in Q1 2024 op bestuurlijk niveau met partijen in de stad plaatsvindt.