Duurzaamheid, milieu en energietransitie

De activiteiten en beoogde resultaten in 2023 worden nader toegelicht in een separate rapportage over duurzaamheid en energietransitie. Deze wordt tegelijkertijd met de programmarekening 2023 verstuurd.

Wat heeft de gemeente in 2023 gedaan?

• Er zijn in 2023 354 openbare laadpalen (708 laadpunten) bijgekomen. Het totale aantal openbare laadpalen komt hiermee 2.739. Het snellaadstation in het Beatrixkwartier is in 2023 uitgebreid en geüpgraded naar HPC-snellaadstation (High Power Charging).
• Dit jaar zijn 608 aanvragen voor de omruilregeling voor dieselauto's, brommers en snorfietsen gehonoreerd. Ook is er in 2023 CO2 uitstoot verminderd met 2.500 kg en is emissieloos vervoer verder bevorderd.
• Verspreid over de stad zijn participatiebijeenkomsten en evenementen georganiseerd om energietransitie en duurzaamheid onder de aandacht te brengen en inwoners hieraan/hierover mee te laten denken en doen.
• In 2023 hebben ca. 9.000 woningen een isolatiestap gemaakt.  
• Ook zijn er diverse subsidies in het kader van duurzaamheid en energietransitie aan burgers en bedrijven ter beschikking.
• Begin 2023 heeft de gemeenteraad de transitievisie warmte vastgesteld (RIS 313867 ).
• In december zijn drie uitvoeringsplannen Energieplannen vastgesteld door het college en ter informatie aan de raad gestuurd (RIS 317438 ). Het gaat om Bouwlust en een deel van Morgenstond-West in Zuidwest, Mariahoeve en Binckhorst: Trekvlietmaanweg. Deze uitvoeringsplannen zijn een verdieping op de Transitievisie Warmte en hebben als doel duidelijkheid en handelingsperspectief te schetsen voor deze wijken.
• In 2023 zijn er in totaal 8 leningen (totaal hoofdsom: € 927.771) afgesloten met de rentekortingsregeling voor VvE's. Verder zijn er 3 leningen (totaal hoofdsom: € 1.381.000) in 2023 afgesloten zonder de rentekortingsregeling.
• In totaal is 4.339 m2 groen dak aangelegd en zijn er 210.000 tegels vervangen door groen. Helaas is het niet gelukt om na 2021 en 2022 ook in 2023 het NK Tegelwippen te winnen, maar de bewoners hebben wel een record behaald sinds de start van Steenbreek in 2015.
• In het schooljaar 2022-2023 hebben we 85.199 kinderen voor natuur- en milieueducatie bereikt. Verder hebben 52 verschillende basisscholen uit Den Haag (ruim 2.900 kinderen) School in Bos voor educatieve programma bezocht. Ook hebben twee Pabo Hogescholen (ruim 50 studenten) bij School in Bos een werkweek gehad.

Indicatoren

Den Haag heeft als streven 10.000 woningen jaarlijks een isolatiestap te laten maken. 7.000 woningen voor 2023 en dan oplopend. Om het aantal isolatiestappen te meten is een model door een extern bureau opgesteld op basis van de energielabels, rijkssubsidie voor isolatie en referentiewoningen. Voor 2023 komen daar 9.257 woningen uit die een isolatiestap hebben gemaakt. 7257 woningen maken een sprong op basis van alleen energielabel en 2000 woningen die een sprong maken op basis van RVO subsidie

* Hierbij gaat het om de CO2-uitstoot van gebouwen en installaties in eigendom en gebruik van de gemeente Den Haag.
** Hierbij gaat het om energieverbruik van vastgoed en installaties in eigendom en gebruik van de gemeente Den Haag. Wat aan derden verhuurd of van derden gehuurd wordt, is hierin niet meegenomen.

Doordat we per 2023 over zijn gegaan op de systematiek van de CO2-Prestatieladder als nieuw instrument met bijbehorende nieuwe systematiek zijn de cijfers voor 2023 niet meer vergelijkbaar met de jaren daarvoor.

Een aantal zaken verklaren de verschillen met de oude systematiek:

• Een gedeeltelijk andere scope voor het energieverbruik en de CO2-uitstoot van de eigen organisatie (openbare verlichting en apparaten vallen hier niet langer onder, het energieverbruik van gehuurde panden weer wel en energieverbruik van materieel voor onderhoud van de openbare ruimte wordt beter gemeten);
• Andere omrekenfactoren voor de berekening van het totale energieverbruik. Bij het omrekenen van KWh naar GigaJoule hanteerden we eerst een drie keer lagere conversiefactor.
• Andere omrekenfactoren voor de berekening van de CO2-uitstoot.

Door de systematiek van de CO2-Prestatieladder te gebruiken voldoet de gemeente aan internationale standaarden van de CO2-rapportage (GHG-protocol zie www.GHGprotocol.org)

*De realisatie 2023 betreft de CO2-uitstoot in 2022. De cijfers over de uitstoot van 2023 zijn in de herfst van 2024 beschikbaar.
** Percentage reductie ten opzichte van de uitstoot bij de nulmeting. Een negatief percentage betekent een groei van de uitstoot.

In 2022 bedroeg de CO2-uitstoot in Den Haag 1.472 kiloton. Dit is een sterke daling van 9% ten opzichte van 2021 en van 41% ten opzichte van het referentiejaar 1990. Deze daling past in de trend van een dalende CO2-uitstoot in de afgelopen 10 jaar. Jaarlijks dient de CO2-uitstoot in Den Haag met ongeveer 6,5%-punt te dalen. Met de daling van 9% is dit doel behaald. Het doel voor de CO2-uitstoot in 2022 is dat deze 55% onder het niveau van de uitstoot van 1990 ligt. De uitstoot ligt echter 41% lager dan in 1990. Dit doel is daarmee niet gerealiseerd. De sterk gedaalde uitstoot wordt hoogstwaarschijnlijk verklaard door de zeer hoge energietarieven in 2022 ten opzichte van eerdere jaren. Bewoners en ondernemers zijn toen minder energie (zowel aardgas, elektriciteit als warmtenet-warmte) en brandstof gaan gebruiken door toegenomen isolatie en gedragsverandering. Een tweede verklaring is de afbouw van de coronamaatregelen in 2022 ten opzichte van 2021. Dit leidde waarschijnlijk vanwege minder thuiswerken tot minder ‘decentraal’ aardgasverbruik in woningen (maar wel tot meer ‘centraal’ aardgasverbruik in utiliteitsgebouwen). Ook groeide in 2022 het aantal daken waarop zonne-energie wordt opgewekt weer verder, wat leidt tot vermeden verbruik van grijze stroom. Voor de geothermiecentrale aan de Leyweg was 2022 het eerste volledige kalenderjaar sinds de ingebruikname in 2021. Andere ontwikkelingen in 2022 leidden juist tot een stijging van de CO2-uitstoot. Zo is het aantal inwoners en het aantal huishoudens/ woningen in Den Haag weer verder gegroeid wat in principe leidt tot meer energieverbruik en daarmee meer uitstoot. De CO2-uitstoot per inwoner en de uitstoot per huishouden/ woning is daarmee procentueel nog sterker dan 9% gedaald. Ook leidde de afbouw van de coronamaatregelen in 2022 tot meer autoverkeer (personen en vracht) dan in 2021.

* Door een nieuwe meetmethode zijn de cijfers 2022 (peildatum 1-1-2023) niet vergelijkbaar met eerdere jaren. Particuliere (peer-to-peer) deelauto’s met fysieke sleuteloverdracht zitten niet meer in het onderzoek. Particuliere ‘keyless’ deelauto’s zijn nog wel deel van het onderzoek. Verder maken zakelijke deelauto’s niet langer deel uit van het onderzoek, omdat de auto’s niet algemeen publiekelijk beschikbaar zijn.