Inspraak en participatie

De raad heeft via schriftelijke vragen het college verzocht te rapporteren over de toepassing van de inspraak- en participatieverordening (RIS170138). Het college heeft in april 2013 bij de beantwoording van deze schriftelijke vragen (RIS256157) toegezegd om hierover jaarlijks te rapporteren in de programmarekening (RIS256157), omdat versterking van participatie in brede zin een speerpunt is. Dit college heeft van beleidsparticipatie een belangrijke prioriteit gemaakt. Bij elk beleidsvoorstel dat naar de gemeenteraad gaat is opgenomen of er sprake is (geweest) van een participatieproces en in welke vorm. In de programmarekening wordt jaarlijks (kwantitatief) gerapporteerd hoe vaak welk participatieniveau toegepast is.

Tabel per dienst met overzicht inspraak- en participatietrajecten 2023

Aantal inspraaktrajecten (N=)	14
Totaal aantal participatietrajecten (N=)	112	Raadplegen	Adviseren	Coproduceren	Meebeslissen
Waarvan participatieniveau (n/N)		101	6	4	1

In vergelijking met 2022 zien we een halvering van het totaal aantal inspraaktrajecten (14 in 2023 ten opzichte van 34 in 2022). Het totaal aan participatietrajecten is constant gebleven (115 in 2022, 112 in 2023). Er wordt in de participatietrajecten vaak gebruik gemaakt van de digitale participatiemiddelen van de gemeente.

Raadplegen is het meest gebruikte niveau van participatie in 2023 (101). De niveaus adviseren, coproduceren en meebeslissen worden incidenteel toegepast, waarvan adviseren en coproduceren respectievelijk 6 en 4 maal. Meebeslissen, het maximale niveau van invloed dat mogelijk is in participatietrajecten van de gemeente, is in 2023 eenmalig toegepast. Daarmee is de verhouding van het aantal trajecten met het niveau raadplegen ten opzichte van het totale aantal participatietrajecten gestegen van 71 % in 2022 naar 90 % in 2023. Raadplegen is de minimale mate van invloed die mogelijk is in participatietrajecten (zie ook de toelichting op het tabel hieronder).
De hierboven genoemde getallen hebben betrekking op participatie het kader van de geldende inspraak- en participatieverordening. Maar er gebeurt veel meer aan participatie. Participatie wordt ook georganiseerd bij trajecten in de openbare ruimte. Samen met bewoners en ondernemers hebben de stadsdelen overleg over investeringen in welzijn en de leefomgeving. Vaak gaat het hier om kleinere uitvoeringstrajecten binnen bestaande budgetten en vindt daarom geen besluitvorming in de raad plaats. Om deze reden vallen deze trajecten buiten het toepassingsgebied van de verordening en zijn ze ook niet in dit overzicht opgenomen. Voor meer informatie rondom deze trajecten, zie programma 14.

Toelichting op tabel: definitie inspraak en participatieniveau (op basis van inspraak- en participatieverordening 2012 (RIS 170138).

Inspraak	inspraakgerechtigden de mogelijkheid geven om hun mening over een gemeentelijk beleidsvoornemen kenbaar te maken
Raadplegen	het gelegenheid geven aan belanghebbenden en/of belangstellenden om ideeën, wensen en meningen naar voren te brengen of voorkeuren aan te geven die bij de beleidsvorming worden betrokken;
Adviseren	het vragen aan belanghebbenden om binnen vooraf gestelde kaders een gezamenlijk antwoord te geven op een door een bestuursorgaan geformuleerde vraag
Coproduceren	het door gemeente en belanghebbenden in gezamenlijk overleg ontwikkelen van een plan met inachtneming van vooraf meegegeven kaders
Meebeslissen	het gelegenheid geven aan belanghebbenden om binnen een vooraf aangegeven kader een bindende keuze te maken uit ten minste twee alternatieven